Bolący bark to najczęściej zgłaszany przez pacjentów problem w poradni chirurgii barku. Pacjenci najczęściej opisują go jako ból lokalizujący się m.in w tylnej części łopatki czy też 1/3 bliższej kości ramiennej w okolicach przyczepu dalszego ( „końca” ) mięśnia naramiennego. Charakterystyczne jest również nasilanie się dolegliwości przy codziennych czynnościach wykonywanych z ręką ponad głową czy też przy pracy fizycznej oraz promieniowanie bólu zarówno wzdłuż kończyny jak i do szyi. Niepokojącym objawem powinien być przede wszystkim ból nocny, wybudzający ze snu po przekręceniu się na chory bark.
Umów wizytę teraz - do lekarza specjalizującego się w leczeniu bólu barku w naszym szpitalu
Przyczyny
Poszukując przyczyn dolegliwości bólowych należy zwrócić uwagę na istotną budowę anatomiczną jednostki funkcjonalnej określanej jako bark, ponieważ składają się na nią de facto 4 stawy:
- Staw łopatkowo-ramienny tworzony przez głowę kości ramiennej oraz powierzchnię stawową szyjki łopatki
- Staw barkowo-obojczykowy
- Staw mostkowo-obojczykowy
- Połączenie/przestrzeń łopatkowo-żebrowa
W stawie ramiennym najczęstszymi przyczynami bólu u osób starszych są zwyrodnieniowe uszkodzenia pierścienia/stożka rotatorów czyli ścięgien mięśni umożliwiających rotację, odwodzenie oraz zginanie ramienia poprzez przyciąganie głowy kości ramiennej ku dołowi i do panewki, centralizując jej położenie i umożliwiając płynny ruch.
U osób młodszych uszkodzenia pierścienia/stożka rotatorów najczęściej związane są z urazami sportowymi i przeciążeniowymi. Ponadto w grupie tej przyczyną bólu barku często bywają dyskinezy łopatki czyli patologie wywodzące się z nieprawidłowego toru pracy łopatki skutkującego zmniejszeniem ilości miejsca dla ścięgien pierścienia rotatorów. Schorzenie to nazywane zespołem ciasnoty podbarkowej najczęściej leczone jest poprzez odpowiednio dobraną do potrzeb pacjenta rehabilitację
W stawie barkowo-obojczykowym czy mostkowo-obojczykowym dolegliwości bólowe zwykle spowodowane są zmianami zwyrodnieniowymi czyli zniszczeniem powierzchni stawowych. Tarcie o siebie takich zniszczonych powierzchni stawowych skutkuje zwykle bólem oraz miejscowym stanem zapalnym. Do objawowych zmian zwyrodnieniowych w tych stawach dochodzi na skutek wieloletniego przeciążenia pracą fizyczną czy sportem lub jako skutek przebytego urazu ze zwichnięciem stawu barkowo-obojczykowego czy też mostkowo-obojczykowego. Leczeniem pierwszego wyboru jest jednorazowa iniekcja leku steroidowego z następczą fizykoterapią miejscową oraz rehabilitacją. W razie braku poprawy stosuje się dla stawu barkowo-obojczykowego operację polegającą na usunięciu powierzchni stawowych będących źródłem bólu. Zabieg ten wykonywany jest artroskopowo
Połączenie łopatkowo-żebrowe to przestrzeń wypełniona mięśniami oraz kaletką czyli cienkościennym zbiornikiem z niewielką ilością płynu umożliwiającym gładki ślizg łopatki po ścianie klatki piersiowej. W przypadku nieprawidłowego ułożenia i pracy łopatki ( dyskineza łopatki, protrakcja łopatki) lub też nieprawidłowej budowy anatomicznej łopatki ( wyrośl kostna łopatki) ślizg ten może być upośledzony skutkują zespołem łopatki trzaskającej. Przyczyny związane z ułożeniem łopatki należu leczyć spersonalizowaną rehabilitacją, zaś nieprawidłowości anatomiczne dość często wymagają artroskopowej operacji polegającej na resekcji wyrośli kostnej bądź kąta górnego łopatki.
Autor tekstu: lek. med. Hubert Laprus - ortopeda.
