ZADZWOŃ DO NAS - 12 352 25 25

Kręgozmyk

Kręgozmyk (spondylolisteza) polega na nieprawidłowym przesunięciu się kręgów względem siebie – wyżej położony kręg ulega ześlizgowi do przodu lub do tyłu względem kręgu położonego niżej. Kręgozmyk wiąże się z wystąpieniem niestabilności kręgosłupa – im większy ześlizg kręgu tym większy stopień niestabilności. Kręgozmyk najczęściej występuje w obrębie odcinka lędźwiowego i lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa, zwykle na poziomie L5/S1. Kręgozmyki niewielkiego stopnia nie zawsze dają dolegliwości bólowe. Większe zsunięcie się kręgu może skutkować bólem, pogorszeniem sprawności oraz wystąpieniem objawów neurologicznych.

Umów wizytę teraz - do lekarza specjalizującego się w leczeniu kręgozmyku w naszym szpitalu

lek. med. Łukasz Janeczko - spec. neurochirurg


lek. med. Łukasz Janeczko neurochirurg Kraków

 

Rodzaje kręgozmyku

Kręgozmyk przedni (anteriolisteza) i kręgozmyk tylny (retrolisteza)

Kręgozmyk przedni polega na „ześlizgnięciu” się ku przodowi górnego kręgu wraz z wyżej położonym odcinkiem kręgosłupa względem niżej położonego kręgu. Przesunięciu kolumny kręgosłupa może (choć nie musi) towarzyszyć uszkodzenie struktur kostnych oraz ucisk na korzenie nerwowe.

W przebiegu kręgozmyku tylnego dochodzi do przesunięcia się do tyłu kręgu wraz z wyżej położonym odcinkiem kręgosłupa. Przyczyną są najczęściej zmiany zwyrodnieniowe, spłycenie lordozy lędźwiowej oraz zmiany destrukcyjne spowodowane chorobami zapalnymi układu ruchu.

Kręgozmyk rzekomy

Kręgozmyk rzekomy przebiega bez przerwania ciągłości łuku kręgu. Do powstania kręgozmyku rzekomego dochodzi najczęściej wskutek degeneracji krążka międzykręgowego i zmian zwyrodnieniowych stawów międzykręgowych na tym samym poziomie. W przebiegu kręgozmyku rzekomego często obserwuje się usztywnienie i pogłębienie kifozy piersiowej oraz ograniczenie wyprostu w stawach biodrowych. „Usztywnienie” przyległych segmentów ciała wymusza kompensacyjną nadmierną ruchomość w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Problem pogłębia otyłość, siedzący tryb życia oraz słaba zdolność mięśni głębokich do hamowania ruchów translatorycznych kręgów. Nieaktywny lub zbyt późno aktywowany mięsień wielodzielny kręgosłupa nie usztywnia efektywnie kolumn kręgosłupa, co prowadzi do powtarzanych niekontrolowanych ruchów zsuwania się kręgów i rozwoju niestabilności. Duże znaczenie dla profilaktyki kręgozmyku ma trening mięśni stabilizujących odcinek lędźwiowy kręgosłupa oraz nauka poprawnej mechaniki ciała podczas codziennych czynności i pracy zawodowej.

Kręgozmyk prawdziwy

Kręgozmyk prawdziwy przebiega z przerwaniem ciągłości łuku kręgu. Rozwija się on na podłożu tzw. spondylolizy (kręgoszczeliny) czyli złamania w części międzystawowej łuku kręgu. Spondyloliza może stanowić efekt kumulacji przeciążeń kręgosłupa lub powstać w wyniku urazu wysokoenergetycznego (np. podczas wypadku komunikacyjnego).

W przebiegu kręgozmyku prawdziwego przemieszczeniu ulega trzon, przednia część łuku, wyrostki poprzeczne i wyrostki stawowe górne kręgu wraz z odcinkiem kręgosłupa położonym wyżej od miejsca kręgozmyku. Wyrostek kolczysty, wyrostki stawowe tylne oraz tylna część łuku pozostają na swoim miejscu.

Kręgozmyk dysplastyczny

Przyczyną kręgozmyku dysplastycznego jest wrodzona nieprawidłowa budowa stawów międzywyrostkowych i/lub nieprawidłowy kształt łuku kręgu. Ten typ kręgozmyku rozpoznawany jest zwykle u dzieci.

Objawy kręgozmyku

W początkowych stadiach kręgozmyku często nie obserwuje się żadnych niepokojących objawów, ponieważ przesunięcie kręgu następuje na tyle wolno, że korzenie nerwowe mają czas na adaptację. Do wyzwolenia dolegliwości bólowych dochodzi wskutek powiększenia ześlizgu przekraczającego zdolności adaptacyjne nerwów na rozciąganie. Ostry ból występuje w momencie powstania kręgozmyku pourazowego.

Do objawów zaawansowanego stopnia kręgozmyku należą:

  • ból odcinka lędźwiowego kręgosłupa, który może promieniować do kończyn dolnych,
  • zniekształcenie okolicy lędźwiowej – uskok w linii wyrostków kolczystych,
  • nieprawdiłowe ustawienie miednicy,
  • ograniczenie ruchomości kręgosłupa,
  • zaburzenia czucia, niedowłady i osłabienie odruchów mięśniowych w obrębie kończyn dolnych.

Aktywność ruchowa i praca fizyczna najczęściej nasilają dolegliwości. Jeśli po okresie odpoczynku objawy powracają, wskazana jest konsultacja z lekarzem neurochirurgiem.

Kręgozmyk - diagnostyka

Poza objawami klinicznymi lekarz dokonuje oceny zdjęć rentgenowskich kręgosłupa. Ważne, aby zdjęcie RTG zostało wykonane w pozycji stojącej. Stopień ześlizgu kręgu ustala się, oceniając procentowo stosunek wielkości przesunięcia kręgu do szerokości tego kręgu:

  • I: poniżej 25%
  • II: 25% - 50%
  • III: 50% - 75%
  • IV: powyżej 75%

W przypadku występowania objawów neurologicznych wykonuje się rezonans magnetyczny kręgosłupa.

Kręgozmyk - leczenie

Leczenie zachowawcze

Leczenie zachowawcze prowadzone jest w I stopniu oraz w wybranych przypadkach II stopnia kręgozmyku. Postępowanie polega na odpoczynku oraz podawaniu leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Po ustąpieniu stanu ostrego pacjent powinien uczestniczyć w procesie rehabilitacji, która będzie miała za zadanie poprawić stabilizację mięśniową kręgosłupa. Niezmiernie istotna jest także nauka wykonywania codziennych czynności w bezpieczny sposób. Czasami lekarz może zalecić noszenie gorsetu lub pasa stabilizującego kręgosłup. Kontrola stopnia zaawansowania kręgozmyku na zdjęciach RTG przeprowadzana jest co 6-12 miesięcy lub w indywidualnie wyznaczonych przez lekarza terminach.

Leczenie operacyjne

Wskazaniem do leczenia operacyjnego jest:

  • utrzymywanie się dolegliwości bólowych pomimo prowadzonej rehabilitacji (I lub II stopień),
  • progres stopnia kręgozmyku, nasilenie się objawów bólowych,
  • wystąpienie objawów neurologicznych pod postacią niedowładów mięśni kończyny dolnej i/lub wystąpienia nietrzymania moczu,
  • III i IV stopień kręgozmyku.

Zabieg operacyjny polega na odbarczeniu uciśniętych struktur nerwowych poprzez repozycję ześlizgniętego kręgu oraz jego stabilizację. Chirurg wykorzystuje w tym celu specjalne implanty, które usztywniają wybrany odcinek kręgosłupa.

 

Źródło:

Wójcik Gustaw. Epidemiology and classification of lumbosacral spondylolisthesis – part II. Journal of Education, Health and Sport. 2017;7(8):367-377.

Najczęściej zadawane pytania o kręgozmyk:

Co to jest kręgozmyk zwyrodnieniowy?

Kręgozmyk zwyrodnieniowy polega na ześlizgnięciu się kręgu wraz z wyżej położonym odcinkiem kręgosłupa względem kręgu położonego niżej. Najczęściej dochodzi do powstania kręgozmyku przedniego w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa – ostatni kręg lędźwiowy zsuwa się do przodu względem pierwszego kręgu krzyżowego. Przyczynami kręgozmyku zwyrodnieniowego są zmiany degeneracyjne krążka międzykręgowego oraz stawów międzykręgowych. Objawy kręgozmyku nasilają się wraz ze stopniem ześlizgu – od lekkiego dyskomfortu okolicy lędźwiowej i ograniczenia ruchomości do wystąpienia objawów neurologicznych wynikających z ucisku struktur nerwowych (zaburzeń czucia, osłabienia siły mięśni kończyn dolnych).

Na czym polega leczenie kręgozmyku?

Postępowanie uzależnione jest od stopnia zaawansowania kręgozmyku. Nieznaczne przesunięcia (I i II stopień) leczone są rehabilitacyjnie. Wspomagająco stosuje się leki przeciwbólowe oraz przeciwzapalne. W przypadku braku powodzenia rehabilitacji, dalszego progresu kręgozmyku, pojawienia się niedowładów lub nietrzymania moczu, a także kręgozmyków III i IV stopnia, lekarz kwalifikuje do leczenia operacyjnego. Celem zabiegu jest odbarczenie uciśniętych struktur nerwowych oraz stabilizacja zsuniętego kręgu implantami w skorygowanym ustawieniu.

Kontakt

Dworska 1B, 30-314 Kraków
rejestracja@dworska.pl

Godziny otwarcia

Poniedziałek:
7:30 - 20:30
Wtorek:
7:30 - 20:30
Środa:
7:30 - 20:30
Czwartek:
7:30 - 20:30
Piątek:
7:30 - 20:30
Sobota:
7:30 - 14:00
Niedziela:
nieczynne
lokalizacja parkingu

Parking koło Nowej Ortopedii - wjazd od ulicy Bułhaka