ZADZWOŃ DO NAS - 12 352 25 25

Uszkodzenie chrząstki trójkątnej TFCC nadgarstka - objawy

Kompleks chrząstki trójkątnej (TFCC, triangular fibrocartilage complex) jest włóknistą strukturą położoną pomiędzy dalszą nasadą kości łokciowej a kością księżycowatą i trójgroniastą nadgarstka. Chrząstka trójkątna nadgarstka funkcjonuje jako stabilizator stawu promieniowo-nadgarstkowego od strony kości łokciowej. Chrząstka trójkątna często ulega ostrym uszkodzeniom lub przewlekłym zmianom zwyrodnieniowym. Wymuszone odchylenie kości łokciowej oraz niekorzystna biomechanicznie zwiększona długość nasady dalszej kości łokciowej zwiększają ryzyko urazów chrząstki trójkątnej. Pacjenci z uszkodzeniem chrząstki trójkątnej zgłaszają najczęściej ból nadgarstka po stronie łokciowej (od strony małego palca) oraz uczucie przeskakiwania w stawie nadgarstka podczas poruszania ręką, zwłaszcza w kierunku odchylenia dołokciowego. USG nadgarstka oraz badanie rezonansu są przydatne jako wstępne narzędzia diagnostyczne. Leczenie zachowawcze obejmuje odciążenie stawu nadgarstka, stosowanie niesterydowych leków przeciwzapalnych oraz zastrzyków z kortykosteroidów. Postępowanie operacyjne polega na wykonaniu procedur naprawczych, rekonstrukcyjnych lub debridement stawu w ramach artroskopii nadgarstka. Jeżeli to konieczne, operacja uzupełniania jest osteotomią skracającą kość łokciową.

Umów wizytę u ortopedy leczącego urazy kompleksu chrząstki trójkątnej nadgarstka

Wybierz lekarza i umów wizytę przez www lub ZADZWOŃ: 12 352 25 25

dr n.med. Hubert Laprus - spec. ortopeda


dr n.med. Hubert Laprus - spec. ortopeda, Kraków

 

 

Czym jest kompleks chrząstki trójkątnej naddgarstka (TFCC)?

Kompleks chrząstki trójkątnej TFCC znajduje się po łokciowej stronie stawu nadgarstka między kością łokciową a kośćmi bliższego szeregu nadgarstka: księżycowatą i trójgroniastą. Chrząstka trójkątna ma wydłużony trójkątny kształt z wierzchołkiem skierowanym na V kość śródręcza. Oprócz włóknistej chrząstki na kompleks TFCC składają się więzadła, m.in. więzadło promieniowo-łokciowe dłoniowe, więzadła łączące kość łokciową z kośćmi nadgarstka, więzadło poboczne łokciowe, więzadło promieniowo-łokciowe grzbietowe. Od strony grzbietowej w skład kompleksu TFCC wchodzi także pochewka ścięgna prostownika łokciowego nadgarstka. 

Funkcje kompleksu chrząstki trójkątnej

Kompleks chrząstki trójkątnej (TFCC) jest złożoną strukturą, która ma duży wpływ na stabilność stawu promieniowo-nadgarstkowego - zapobiega nadmiernemu odchyleniu dołokciowemu ręki. Ponadto struktura ta uczestniczy w przenoszeniu około 20% obciążenia osiowego z kości bliższego szeregu nadgarstka na kość łokciową. 

Przyczyny urazów chrząstki trójkątnej

Do urazu TFCC często dochodzi, gdy chrząstka trójkątna ulega silnej kompresji w warunkach odchylenia dołokciowego w stawie nadgarstka. Wymuszone odchylenie dołokciowe towarzyszy m.in. machaniu rakietą tenisową lub kijem baseballowym. U tenisistów może dojść do kumulacji przewlekłych mikrourazów chrząstki trójkątnej w wyniku dużego obciążenia nadgarstka podczas powtarzanych ruchów zamachowych rakietą tenisową. Wskutek osłabienia struktury chrząstki trókątnej tenisiści mogą doznać ostrego uszkodzenia TFCC, nawet jeśli nie mają dodatniej wariancji kości łokciowej. Ponadto do uszkodzenia chrząstki trójkątnej może dojść w warunkach podporu ciała na ręce z jednoczesnym ustawieniem przedramienia ze zbliżeniem kości łokciowej do kości nadgarstka. 

Czynniki ryzyka urazów chrząstki trójkątnej:

Dodatnia wariancja kości łokciowej to sytuacja, w której dystalna powierzchnia stawowa kości łokciowej znajduje się więcej niż 2,5 mm dystalnie względem powierzchni stawowej kości promieniowej. Dodatnia wariancja kości łokciowej często jest spowodowana źle nastawionym złamaniem kości łokciowej i nieprawidłowym zrostem kości łokciowej w wydłużeniu. 

Objawy uszkodzenia chrząstki trójkątnej nadgarstka

Pacjenci z uszkodzonym kompleksem TFCC skarżą się najczęściej na ból nadgarstka po stronie łokciowej, który zwykle nasila się wraz z aktywnością. Może również występować osłąbienie siły chwytu, uczucie niestabilności stawu nadgarstka oraz słyszalne klikanie i przeskakiwanie w stawie. U niektórych pacjentów obserwuje się również ograniczenie ruchów odwracania i nawracania przedramienia w porównaniu do przeciwległej kończyny górnej. 

uszkodzenie chrząstki trójkątnej tfcc nadgarstka objawy

Jak rozpoznać uszkodzenie TFCC - badanie ortopedyczne

Podczas wizyty u lekarza ortopedy, specjalista przeprowadzi szczegółowe badanie palpacyjne okolicy TFCC. Celem ułatwienia dostępu do potencjalnie uszkodzonych struktur TFCC ortopeda ustawia przedramię pacjenta w nawróceniu (ręka pacjenta jest zwrócona stroną grzbietową do góry) i naciska palcem w okolicy łokciowej stawu nadgarstka. 

Ponadto ortopeda może wykonać kilka testów fizykalnych przydatnych w diagnostyce urazu TFCC:

  • test kompresji TFCC: przedramię w pozycji neutralnej z odchyleniem kości łokciowej wywołuje objawy bólowe.
  • test stresowy TFCC: obciążenie kości łokciowej z nadgarstkiem ustawionym w odchyleniu łokciowym wywołuje ból.
  • test podporu: Pacjent podnosi się z krzesła, używając nadgarstków jako pomocy do podporu. Ból po łokciowej stronie nadgarstka wskazuje na pozytywny wynik testu.
  • test supinacji: Pacjent naciska mocno dłońmi od dołu na blat stołu (przedramiona ustawione w supinacji) - powoduje to obciążenie TFCC od strony grzbietowej, które powoduje ból, jeśli występuje obwodowe, grzbietowe rozdarcie chrząstki trójkątnej. 
  • test klawiszy fortepianu: Pacjent kładzie obie ręce na stole i mocno przyciska dłonie do powierzchni stołu. Jeśli dystalny koniec kości łokciowa jest bardziej uwydatniony po dotkniętej stronie, sugeruje to niestabilność dystalnego stawu promieniowo-łokciowego powiązany z uszkodzeniem TFCC. Jeśli dłonie są rozluźnione, a dystalny koniec kości łokciowej wraca do normalnej pozycji, świadczy to o pozytywnym wyniku testu.
  • test ściskania kości przedramienia: Lekarz ściska razem kość promieniową i kość łokciową badanej kończyny, podczas gdy pacjent odwraca przedramię. Ból może wskazywać na proces zwyrodnieniowy.

Badania obrazowe

Badanie USG nadgarstka wykonywane na miejscu przez ortopedę w gabinecie może pokazać uszkodzenie leżących powierzchownie więzadeł stawu nadgarstka oraz obwodowe pęknięcia chrząstki trójkątnej. W razie potrzeby lekarz może zalecić poszerzenie diagnostyki o rezonans magnetyczny nadgarstka, który pozwoli na bardziej precyzyjną ocenę wnętrza chrząstki włóknistej. Zdjęcia RTG nadgarstka pozwalają określić rodzaj wariancji kości łokciowej. 

Ustalenie, czy więzadło księżycowo-trójkątne jest nienaruszone lub zerwane, ma kluczowe znaczenie dla wyboru opcji leczenia. Uszkodzenie tego więzadła może objawiać się nadmiernym pochyleniem kości łódeczkowatej i księżycowatej na radiogramach lub też uraz tego więzadła może być widoczny na USG lub rezonansie magnetycznym nadgarstka. 

Klasyfikacja Palmera uszkodzeń TFCC

Klasyfikację Palmera szeroko wykorzystuje się celem kategoryzacji uszkodzeń kompleksu chrząstki trójkątnej. Klasa 1 oznacza urazowe podłoże uszkodzenia, natomiast klasa 2 oznacza zmiany zwyrodnieniowe kompleksu TFCC. Wszystkie zmiany typu 2 mogą potencjalnie wiązać się z dodatnią wariancją kości łokciowej. Każda klasa jest dalej podzielona na podklasy:

  • 1A: Ostre uszkodzenie centralnej strefy chrząstki trójkątnej. Ponieważ więzadła promieniowo-łokciowe są nienaruszone, są to urazy stabilne.
  • 1B: Uraz więzadeł przyczepiających chrząstkę trójkątną do kości łokciowej.  
  • 1C: Dystalne odszczepienie TFCC. Oderwania więzadła dłoniowego łokciowo-trójgroniastego i łokciowo-księżycowatego od kości nadgarstka.
  • 1D: Uraz więzadeł przyczepiających chrząstkę trójkątną do kości promieniowej.
  • 2A: Zmiany zwyrodnieniowe chrząstki trójkątnej bez oznak ostrego uszkodzenia.
  • 2B: Stopień 2A z dodatkową obecnością chondromalacji chrząstki szklistej na powierzchni stawowej.
  • 2C: Perforacja na całej grubości chrząstki trójkątnej.
  • 2D: Dowolna z cech od 2A do 2C plus zerwanie więzadła księżycowo-trójgroniastego.
  • 2E: Stopień 2D z dodatkową obecnością zapalenia stawu nadgarstka. 

Leczenie uszkodzenia kompleksu chrząstki trójkątnej

Leczenie zachowawcze TFCC

W określonych typach urazów chrząstki trójkątnej, jeśli nie stwierdzono towarzyszącej niestabilności stawu, można podjąć próbę leczenia zachowawczego. Postępowanie obejmuje odpoczynek (możliwa czasowa stabilizacja ortezą nadgarstka), terapię manualną, fizykoterapię oraz zastrzyki z kortykosteroidów. 

Leczenie operacyjne TFCC

Operacja uszkodzonego kompleksu chrzątki trójkątnej powinna zostać rozważona, jeżeli w ciągu 6 miesięcy nie uzyskano zadawalających efektów leczenia zachowawczego. Ponadto operację przerpowadza się pierwotnie, jeśli podczas diagnostyki stwierdzono mechaniczną niestabilność stawu nadgarstka, stawu promieniowo-łokciowego dalszego.

Wykonywane procedury chirurgiczne obejmują:

  • artroskopowy debridement uszkodzenia TFCC i mikronawiercenie tkanek celem stymulacji gojenia, 
  • artroskopową naprawę TFCC,
  • skrócenie kości łokciowej,
  • zabieg Wafer.

Wybór metody operacyjnej zależy m.in. od klasyfikacji uszkodzenia według Palmera:

1A: Z powodu braku braku ukrwienia w centralnej części chrząstki trójkątnej jest to uszkodzenie nie dające się zszyć. Wykonuje się debridement i mikronawiercania chrząstki trójkątnej celem stymulacji gojenia

1B: Bezpośrednia naprawa połączenia uszkodzonego połączenia chrząstki trójkątnej z kością łokciową. Tkanki TFCC w tym obszarze mają dobre unaczynienie, więc możliwa jest ich bezpośrednia naprawa chirurgiczna. W przyapdku całkowitego rozerwania więzadeł konieczne jest wykorzystanie przeszczepu ścięgna jako materiału powtórnie stabilizującego chrząstkę trójkątną. Częściowe naderwanie więzadeł można zaopatrzyć specjalnymi szwami chirurgicznymi. 

1C: Artroskopowy debridement lub naprawa. 

1D:  Jeśli uraz obejmuje uszkodzenie więzadła promieniowo-łokciowego, leczeniem z wyboru jest chirurgiczna reinsercja więzadła. 

Leczenie uszkodzeń TFCC typu 2 zależy od tego, czy więzadło księżycowo-trójgroniaste uległo rozerwaniu czy pozostało nienaruszone. 

2A, 2B i 2C - zmiany tych typów mogą być leczone zachowawczo. Jeśli postępowanie zachowawcze zawiedzie, rozsądnym kolejnym krokiem jest zabieg Wafer, czyli resekcja dystalnej części głowy kości łokciowej.

2E - resekcja głowy kości łokciowej.

2D - chirurgiczne skrócenie trzonu kości łokciowej.

Rekonwalescencja po operacji kompleksu chrząstki trójkątnej 

Długość rekonwalescencji po zabiegu TFCC zależy od zakresu zrealizowanych procedur chirurgicznych. W większości przypadków powrót do codziennej aktywności zajmuje minimum 4-6  tygodni w przypadku zabiegu artroskopowego albo około 3 miesięcy w przypadku operacji nadgarstka wykonanej na otwarto. Po zabiegu operowany nadgarstek powinien być poddawany regularnej fizjoterapii. Jeśli ortopeda wykonał osteotomię w celu skrócenia kości łokciowej, pacjenci muszą nosić ortezę stabilizującą nadgarstek przez około 4 tygodnie.

Celami fizjoterapii są: bezpieczna poprawa zakresu ruchomości w stawach nadgarstka, przywrócenie ruchu odwracania i nawracania przedramienia, trening siły uścisku ręki i czynności manipulacyjnych, Szacuje się, że siła chwytu w dominującej ręce jest o 10% wyższa. Kiedy siła chwytu w operowanej ręce wyniesie 80% oczekiwanej normy, sportowiec może rozpocząć typowe ćwiczenia wzmacniające i stopniowo powracać do gry w tenisa. 

Operacja TFCC - ważne informacje

Czas trwania zabiegu

40-60 minut
Badania wymagane do zabiegu  podstawowe - zakładka przygotowanie do operacji
Znieczulenie   blok splotu ramiennego lub ogólne
Pobyt w Szpitalu  minimum 4-6 godzin po operacji
Okres znacznej dysfunkcji 4-6 tygodni
Okres ograniczonej dysfunkcji 3 miesiące
Zdjęcie szwów - pierwsza wizyta  12-16 dni
Zmiana opatrunków  co 3-4 dni
Przeciwwskazania do zabiegu  palenie tytoniu

Umów wizytę u ortopedy leczącego urazy kompleksu chrząstki trójkątnej nadgarstka

Wybierz lekarza i umów wizytę przez www lub ZADZWOŃ: 12 352 25 25

dr n.med. Hubert Laprus - spec. ortopeda


dr n.med. Hubert Laprus - spec. ortopeda, Kraków

 

 

-

Źródła:

Casadei K, Kiel J. Triangular Fibrocartilage Complex. [Updated 2022 Aug 22]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK537055/

Chcesz uzyskać więcej szczegółowych informacji na temat lekarzy ortopedów i operacji przeprowadzanych w Nowej Ortopedii w Krakowie? Zadzwoń: 12 352 25 25

Kontakt

Dworska 1B, 30-314 Kraków
rejestracja@dworska.pl

Godziny otwarcia

Poniedziałek:
7:30 - 20:30
Wtorek:
7:30 - 20:30
Środa:
7:30 - 20:30
Czwartek:
7:30 - 20:30
Piątek:
7:30 - 20:30
Sobota:
7:30 - 14:00
Niedziela:
nieczynne
lokalizacja parkingu

Parking koło Nowej Ortopedii - wjazd od ulicy Bułhaka