Budowa ludzkiej stopy umożliwia pełnienie funkcji amortyzatora, dopasowanie kształtu do nierówności podłoża, a także zapewnienie napędu dzięki efektywnemu wybiciu z palucha. Zachowanie zdrowia stóp, w tym prawidłowo funkcjonujących sklepień, stanowi warunek sprawnego chodu i biegu. W trakcie każdego kroku łuki stopy obniżają się w optymalnym zakresie, a pięta nieznacznie pochyla się do środka. To pochylenie pięty do środka nazywane jest koślawością pięty i powinno być w trakcie chodu minimalne. Lekka koślawość pięty oraz obniżenie się łuków stopy pod obciążeniem masą ciała muszą zaistnieć, by stopa mogła pełnić rolę amortyzatora.

Płaskostopie polega na zbyt dużym w stosunku do normy obniżeniu sklepień stopy. Zaburza to zarówno funkcję amortyzującą jak i napędową stopy. Poza tym, płaskostopie może prowadzić do wtórnych przeciążeń mięśni i stawów oraz powodować ból. Negatywne skutki płaskostopia mogą być znacznie oddalone w czasie, dlatego warto mieć świadomość, jak wcześnie wykryć i leczyć płaskostopie.

Zespoły uciskowe nerwów wynikają z konfliktu nerwu z inną tkanką, np. zmianą zwyrodnieniowo-wytwórczą, przerośniętym brzuścem mięśnia, obrzękniętą tkanką pozostającą w stanie zapalnym, zbliznowaceniem czy guzkiem tkanek miękkich. Neuralgię cechują objawy o charakterze drętwienia, mrowienia lub dolegliwości bólowych w obszarze zaopatrywanym przez uciśnięty nerw. Do najczęstszych neuralgii w obrębie stawu skokowego i stopy należą: choroba Mortona, zespół kanału stępu, neuralgia Baxtera oraz przedni zespół kanału stępu. Metody leczenia zachowawczego obejmują: rehabilitację, noszenie wkładek ortopedycznych, podanie środka przeciwzapalnego lub przeprowadzenie blokady nerwu. W większości przypadków konieczne jest jednak podjęcie leczenia operacyjnego polegającego na chirurgicznym odbarczeniu nerwu lub usunięciu powstałego nerwiaka.

Mięsień brzuchaty, mięsień płaszczkowaty oraz mięsień podeszwowy tworzą mięsień trójgłowy łydki, który przechodzi w ścięgno Achillesa przyczepiające się do guza piętowego. Funkcją ścięgna Achillesa jest przenoszenie siły odbicia z mięśni łydki na stopę podczas chodu i biegu. Patologie ścięgna Achillesa najczęściej stanowią wynik nadmiernego przeciążania ścięgna lub podejmowania intensywnych treningów po długiej przerwie bez odpowiedniego przygotowania. Dochodzi wtedy do niekorzystnych zmian w strukturze ścięgna lub stanu zapalnego jego pochewki. Brak podjęcia odpowiedniego leczenia schorzeń ścięgna Achillesa może skutkować jego zerwaniem. Całkowite przerwanie ciągłości ścięgna leczone jest poprzez zszycie metodą małoinwazyjną lub na otwarto.

Mięśnie strzałkowe leżą po bocznej stronie podudzia, ich ścięgna biegną za kostką boczną i przyczepiają się do podstawy piątej kości śródstopia (mięsień strzałkowy krótki) lub do podstawy pierwszej kości śródstopia i kości klinowatej przyśrodkowej (mięsień strzałkowy długi). Mięśnie te są odpowiedzialne za ruch nawracania polegający na uniesieniu brzegu bocznego stopy. Funkcją mięśni strzałkowych w trakcie chodu jest dynamiczna stabilizacja stawu skokowego od strony bocznej. Ponadto, aktywność mięśnia strzałkowego długiego wywołuje docisk głowy pierwszej kości śródstopia do podłoża, stwarzając warunki dla poprawnego przetaczania stopy i odbicia z palucha. Na zaburzenie funkcji mięśni strzałkowych najbardziej narażone są osoby uprawiające sporty wymagające nagłej zmiany kierunku biegu oraz osoby z zaburzeniem osi tyłostopia i/lub z niestabilnością stawu skokowego. Do najczęściej spotykanych problemów należą: zwyrodnienie ścięgna (tendinoza), zapalenie ościęgna, rozwarstwienie lub całkowite zerwanie, a także zwichnięcie ścięgien mięśni strzałkowych.

Dodatkowe kości w stopie stanowią skutek powstawania dodatkowych jąder kostnienia w okresie rozwojowym. Mogą występować tylko w jednej lub w obu stopach. W większości przypadków kostki dodatkowe są przypadkowo rozpoznawane na zdjęciach rentgenowskich, a ich obecność pozostaje bezobjawowa. U niektórych osób dodatkowe kostki w stopie mogą jednak wywoływać dolegliwości bólowe związane z ich złamaniem i/lub podrażnieniem okolicznych tkanek miękkich. Najczęściej spotykanymi kostkami dodatkowymi stopy są: kość trójkątna (os trigonum), dodatkowa kość łódkowata, dodatkowa kość strzałkowa, kość Wesaliusza (os vesalianum) oraz dodatkowa kość podstrzałkowa. Niektóre kostki przebiegają w obrębie ścięgien mięśni i pełnią funkcje trzeszczek. W stanach pourazowych bardzo istotne jest rozróżnienie naturalnie występującej trzeszczki od zerwania ścięgna przebiegającego z oderwaniem fragmentu kostnego (złamania awulsyjnego). Pozostałe kostki dodatkowe leżące poza ścięgnami także mogą utrudniać właściwe rozpoznanie złamania ze względu na bliskie położenie względem kości, której fragment z reguły ulega przemieszczeniu. Dobry radiolog jest w stanie zróżnicować oba stany i postawić diagnozę wpływającą na wybór właściwego leczenia.

Skręcenie nadgarstka występuje, gdy więzadła stabilizujące stawy nadgarstka ulegają naciągnięciu, naderwaniu lub zerwaniu. Do skręcenia nadgarstka dochodzi najczęściej w momencie upadku na rękę, gdy dłoń ustawiona jest w silnym zgięciu lub wyproście. Skręcenia nadgarstka są dość częstymi urazami, które zaniedbane lub nieodpowiednio leczone mogą skutkować niestabilnością stawu, przyspieszonymi zmianami zwyrodnieniowymi i przewlekłym bólem nadgarstka. Dowiedz się więcej o objawach skręcenia nadgarstka, diagnostyce oraz metodach leczenia tego urazu.