Badanie USG stawu kolanowego warto wykonać w przypadku:
- ostrego bólu kolana po urazie (po upadku na kolano, podejrzenie skręcenia kolania, podejrzenie naderwania mięśnia okolicy kolana), gdy konieczna jest diagnostyka uszkodzonej struktury,
- przewlekłego bólu kolana (powracające dolegliwości przeciążeniowe kolana w trakcie lub po zakończeniu treningu sportowego, ból kolana w spoczynku bez wyraźnej przyczyny),
- obrzęku, opuchlizny kolana,
- ograniczenia zakresu ruchu w kolanie (gdy nie możesz swobodnie zgiąć lub wyprostować kolana),
- wyczuwalnego guzka w okolicy kolana.
Umów wizytę u ortopedy wykonującego USG kolana w naszym szpitalu
Wybierz ortopedę i umów wizytę przez www lub ZADZWOŃ: 12 352 25 25.
Możliwości diagnostyczne USG kolana
Badanie USG kolana umożliwia precyzyjną ocenę schorzeń i urazów dotyczących ścięgien, więzadeł pobocznych, troczków rzepki, naczyń oraz częściowo struktur wewnątrzstawowych. Badanie USG stawu kolanowego wykazuje pewne ograniczenia przy ocenie zmian dotyczących łąkotek oraz więzadeł krzyżowych. Bardzo ważne jest wcześniejsze postawienie wstępnej diagnozy na podstawie badania klinicznego – umożliwia to określenie struktur, które mogą być oceniane podczas badania USG kolana, a kiedy należy uzupełnić diagnostykę wykonując tomografię czy rezonans magnetyczny kolana.
Dynamiczne badanie USG kolana
Możliwość oceny dynamicznej sprawia, że badanie USG stawu kolanowego przeważa nad pozostałymi metodami obrazowania. Struktury kolana takie jak więzadła lub ścięgna mogą być badane nie tylko w spoczynku, ale również w trakcie wykonywania testów stresowych, podczas zginania i prostowania kolana czy też napinania odpowiednich mięśni.
Zabiegi pod kontrolą USG
USG może także służyć nawigacji podczas wykonywania niektórych procedur interwencyjnych w obrębie kolana - najczęściej iniekcji dostawowych.
Wywiad ortopedyczny przed badaniem USG kolana
Przed wykonaniem badania USG kolana ortopeda lub lekarz radiolog przeprowadza z pacjentem dokładny wywiad, który dotyczy charakterystyki oraz umiejscowienia dolegliwości bólowych. Przewlekły ból kolana najczęściej wynika z choroby zwyrodnieniowej lub z przeciążeń tkanek miękkich spowodowanych uprawianiem sportu czy pracą zawodową. Przyczyną przewlekłego bólu kolana z okresami zaostrzeń i reemisji może być także występowanie choroby ogólnoustrojowej, takiej jak reumatoidalne zapalenie stawów czy łuszczycowe zapalenie stawów. Ostry nagły ból kolana jest z reguły związany z urazem.
Aby ukierunkować badanie USG na określone struktury stawu należy określić okoliczności wystąpienia urazu, możliwy kierunek działania siły urazowej oraz charakter i dynamikę objawów po urazie (ból, obrzęk, zablokowanie ruchu kolana). Rozlany ból częściej towarzyszy uszkodzeniom struktur wewnątrzstawowych lub zapaleniu stawu, natomiast miejscowy powierzchowny ból jest z reguły związany z patologiami więzadeł pobocznych czy ścięgien mięśni otaczających staw kolanowy.
W trakcie badania lekarz ocenia obrysy stawu i zakres ruchomości w odniesieniu do kończyny przeciwnej. W razie konieczności wykonuje specyficzne testy wskazujące na obecność uszkodzeń określonych struktur stawu kolanowego. Badanie USG może być również poprzedzone oceną zdjęć radiologicznych kolana, jeśli zostały one wcześniej wykonane.
Jak przebiega badanie USG kolana?
Standardowe badanie USG stawu kolanowego obejmuje ocenę kolejnych przedziałów kolana: przedniego, bocznego, przyśrodkowego oraz tylnego. W trakcie badania pacjent leży na plecach z kończyną wyprostowaną lub ugiętą w kolanie. Lekarz może poprosić o zrotowanie kończyny na zewnątrz lub do wewnątrz. W trakcie badania struktur dołu podkolanowego pacjent leży na brzuchu.
Badanie dynamiczne USG polega na ocenie wybranych struktur w trakcie prób stresowych, ruchu w stawie lub podczas aktywności mięśni. Najczęściej ocenia się wydolność więzadeł pobocznych kolana, np. podczas próby koślawienia oceniane jest więzadło poboczne piszczelowe MCL. Stany pourazowe ścięgien i mięśni bada się w spoczynku oraz w stanie napięcia mięśni. Dynamiczne USG kolana dostarcza istotnych informacji dotyczących morfologii badanych struktur w warunkach zbliżonych do funkcjonalnego obciążania stawu.
Jakie schorzenia i urazy można zdiagnozować za pomocą USG kolana?
Poniżej wymieniowo najczęstsze patologie stawu kolanowego, które mogą być częściowo lub całkowicie oceniane podczas badania USG kolana.
- Ból w środku kolana lub ogólny rozlany ból kolana:
- Uszkodzenia łąkotek (widoczne w badaniu USG w ograniczonym zakresie),
- Uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego ACL i krzyżowego tylnego PCL (widoczne w ograniczonym zakresie, najczęściej konieczny rezonans magnetyczny kolana),
- Zwyrodnienie stawu kolanowego (częściowa ocena chrząstki bloczka kości udowej),
- Obecność ciał wolnych w stawie (częściowo),
- Zapalenie błony maziowej kolana,
- Wylew krwisto-tłuszczowy do stawu,
- Niektóre guzy w obrębie stawu kolanowego.
- Ból z przodu kolana:
- tendinopatia ścięgna mięśnia czworogłowego uda,
- ostre uszkodzenie ścięgna mięśnia czworogłowego,
- zmiany patologiczne więzadła rzepki (np. kolano skoczka),
- zespół fałdu przyśrodkowego błony maziowej,
- zapalenie kaletki przedrzepkowej,
- zapalenie kaletki podrzepkowej głębokiej i powierzchownej,
- uszkodzenie troczków rzepki.
- Ból przyśrodkowej strony kolana:
- uszkodzenie więzadła pobocznego piszczelowego (MCL, medial colateral ligament),
- uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej,
- tendinopatia ścięgien gęsiej stopki,
- zapalenie kaletki gęsiej stopki.
- Ból z boku kolana:
- uszkodzenie więzadła pobocznego strzałkowego (LCL, lateral colateral ligament),
- zespół tarcia pasma biodrowo-piszczelowego (kolano biegacza),
- gangliony stawu piszczelowo-strzałkowego górnego.
- Ból z tyłu kolana / patologie naczyniowe:
- torbiel Bakera,
- gangliony okołostawowe,
- zapalenie kaletki mięśnia półbłoniastego,
- uszkodzenia ścięgna mięśnia dwugłowego uda,
- gangliony więzadeł krzyżowych,
- tętniaki podkolanowe (usg doppler),
- zespół usidlenia tętnicy podkolanowej (usg doppler).
- Inne:
- Neuropatia uciskowa nerwu strzałkowego w okolicy głowy strzałki (objawy obecne są na poziomie stopy).
W USG kolana nie jest możliwa ocena:
- Chrząstki 1/3 bloczka kości udowej,
- Chrząstki kości piszczelowej,
- Chrząstki rzepki (w tym chondromalacji rzepki),
- Obrzęku szpiku kostnego, zmian śródkostnych.
W razie podejrzenia uszkodzeń chrzęstnych lub chrzęstno-kostnych konieczne jest wykonanie rezonansu magnetycznego kolana.
Sonochirurgia kolana
Sonochirurgia to określenie zabiegu przeprowadzanego pod kontrolą USG. Zabieg najczęściej polega na wykonaniu zastrzyku. Monitorowanie pozycji igły na obrazie USG umożliwia precyzyjne podanie danej substancji w chory obszar. Sonochirurgia wykorzystywana jest również podczas punkcji torbieli Bakera, co pozwala ominąć ważne naczynia i nerwy w obrębie dołu podkolanowego. Przeprowadzanie zabiegów pod kontrolą USG zwiększa efekty leczenia oraz minimalizuje ryzyko powikłań.
W Szpitalu Dworska w Krakowie badania USG wykonujemy na nowoczesnych aparatach USG 4D, USG 3D General Electric® serii Voluson®.
Najczęściej zadawane pytania o USG kolana:
Umów wizytę u ortopedy wykonującego USG kolana w naszym szpitalu
Masz dodatkowe pytania dotyczące USG kolana lub chcesz umówić wizytę? Zadzwoń: 12 352 25 25.