U większości dzieci z lekką koślawością kolan leczenie operacyjne nie jest konieczne. Jednak w niektórych przypadkach nadmierna koślawość kolan może prowadzić do bólu przeciążeniowego lub trudności w chodzeniu. Gdy patologiczna deformacja osi kończyny nie ustępuje samoistnie lub nawet się pogarsza, często wskazana jest interwencja chirurgiczna. Istnieją dwa główne rodzaje operacji na kolano koślawe: hemiepifizjodeza (połowicze zablokowanie chrząstki) oraz dystalna osteotomia kości udowej.
Umów wizytę u ortopedy wykonującego operacje koślawości kolan u dzieci
Wybierz ortopedę i umów wizytę przez www lub ZADZWOŃ: 12 352 25 25.
Hemiepifizjodeza (połowicze zablokowanie chrząstki wzrostowej)
Chrząstka wzrostowa (płytka nasadowa) zlokalizowana jest w końcach dalszych kości i umożliwia wzrost kości na długość. Chrząstka wzrostowa widoczna jest na zdjęciach RTG oraz obrazowaniu scyntygraficznym. Chrząstkę wzrostową budują komórki chrzęstne ulegające kontrolowanemu kostnieniu, dzięki czemu kość rośnie na długość. Chrząstka wzrostowa pozostaje aktywna u dzieci i młodzieży w okresie wzrostu, w związku z czym jedynie w tym czasie można wpływać na jej aktywność, uzyskując pożądaną korekcję osi kończyny.
Hemiepifizjodeza polega na zablokowaniu specjalną tytanową płytą lub klamrą płytki wzrostowej piszczeli od strony przyśrodkowej. Spodziewanym efektem procedury jest izolowany wzrost kości po bocznej stronie płytki wzrostowej. Kość rośnie w normalnym tempie po stronie kłykcia bocznego, natomiast po stronie kłykcia przyśrodkowego ulega zahamowaniu. W efekcie daje to wyrównanie osi kości. Procedura określana jest także zabiegiem sterowanego wzrostu. Klamry lub płytki są po pewnym czasie usuwane z kości.
Rozpoczęcie leczenia i czas pozostawania klamer w kolanie zależy od stopnia koślawości kolana, wieku pacjenta, tempa wzrostu pacjenta i oczekiwanego efektu korekcji. Operacja jest zwykle wykonywana, gdy dziecko zbliża się do okresu dojrzewania (wiek w okolicy 11 lat dla dziewczynek i 13 lat dla chłopców).
Korekcja osi kończyny metodą 8-plate
Tymczasowa hemiepifizjodeza z wykorzystaniem miniaturowego implantu w kształcie cyfry 8 jest jedną z najczęstszych operacji stosowanych do korekcji kątowych deformacji kolana w płaszczyźnie czołowej u nastolatków. Jest to metoda małoinwazyjna wymagające jedynie 2-3 cm nacięcia skóry na wysokości chrząstki wzrostowej np. kości udowej. W większości przypadków dziecko może swobodnie chodzić zaraz po zabiegu w granicach tolerancji. Nie ma potrzeby odciążania kończyny.
Po zabiegu konieczne są regularne wizyty kontrolne z oceną RTG co około 3-4 miesiące, aby monitorować progres korekcji osi kończyny, a także zapobiec ewentualnej nadkorekcji.
Dystalna osteotomia kości udowej (DFO, distal femoral osteotomy) u pacjentów z zakończonym wzrostem kości
Dystalna osteotomia kości udowej polega na przecięciu i zmianie osi kości udowej. Efekt taki można uzyskać dzięki osteotomii otwierającej (rozcięcie kości i rozwarcie szczeliny osteotomii) lub osteotomii zamykającej (wycięcie klina kostnego). Kość podczas gojenia stabilizowana jest najczęściej specjalną tytanową płytką ze śrubami. Ta procedura jest częściej stosowana już u dorosłych pacjentów, u których doszło do zakończenia wzrostu kości. Jest stosowana, gdy efekty leczenia stosowanego w młodszym wieku nie były wystarczające, by uzyskać prawidłową oś kończyny. W niektórych przypadkach zabieg ten można połączyć z zabiegami wydłużania lub skracania kończyn. Po tego rodzaju zabiegach z przecięciem kości konieczne jest odciążanie operowanej kończyny aż do czasu uzyskania zrostu kostnego (mininum 6 tygodni).
Jakie znieczulenie jest stosowane podczas zabiegu?
Najczęściej stosuje się znieczulenie podpajęczynówkowe, które powoduje zniesienie czucia od pasa w dół. Jednocześnie dziecko otrzymuje lek uspokajający, który pozwala przespać zabieg. W niektórych przypadkach może być konieczne znieczulenie ogólne. Decyzję w tej kwestii podejmuje lekarz anestezjolog po szczegółowej analizie stanu zdrowia dziecka.
Operacja koślawości kolan - umów wizytę u ortopedy dziecięcego
Jeśli operacja jest zalecana w przypadku nieprawidłowego ustawienia kończyn dolnych Twojego dziecka, rodzaj zalecanej procedury jest zawsze ustalany indywidualnie. Konieczne jest przyniesienie zdjęć RTG posturograficznych na wizytę kwalifikacyjną. Dobór odpowiedniej metody będzie zależał m.in. od stopnia ciężkości deformacji, towarzyszących zaburzeń w przyległych stawach kończyny, wieku i poziomu aktywności dziecka.
Wybierz ortopedę i umów wizytę przez www lub ZADZWOŃ: 12 352 25 25.
--
Jakie mogą być skutki nadmiernej koślawości kolan w dorosłym życiu?
Nieleczona ciężka koślawość kolan, która nie ulega poprawie lub jest powodowana przez chorobę podstawową (patologiczna koślawość), może rozwinąć ból kolana, uszkodzenia łąkotek, zwichnięcie rzepki lub uszkodzenie chrząstki. W dłuższej perspektywie nierównomierna dystrybucja obciążeń w obrębie stawu udowo-piszczelowego sprzyja szybszemu zużywaniu chrząstki stawowej i przedwczesnym zmianom zwyrodnieniowym kolana.
Jakie są najczęstsze przyczyny patologicznej koślawości kolan?
Do czynników ryzyka patologicznej koślawości kolan można zaliczyć:
- wcześniejsza infekcja kości lub uraz,
- niedobór witaminy D/krzywica,
- otyłość,
- dysplazja szkieletowa,
- lizosomalne choroby spichrzeniowe.
Czy dziecko może wyrosnąć z koślawości kolan?
W wieku 3-4 lat u dzieci występuje fizjologiczna koślawość kolan uwarunkowana ustawieniem stawów biodrowych. W ciągu kilku następnych lat wraz ze zmianą orientacji stawu biodrowego koślawość kolan powinna zanikać. W wieku 7-8 lat odległość między kostkami przyśrodkowymi przy złączonych kolanach nie powinna przekraczać 8 cm. Jeżeli w trakcie wzrostu dziecka dochodzi do pogłębiania się deformacji, należy skonsultować to z lekarzem ortopedą dziecięcym.
