Przebieg COVID-19
W ostatnich latach zakażenie wirusem SARS-CoV-2 stało się bardzo powszechne. Zdecydowana większość z nas miała styczność pośrednią lub bezpośrednią z chorobą
COVID-19.
Poniżej krótko opisano możliwe przebiegi COVID-19:
- przebieg bezobjawowy lub łagodny (pacjent przebywa w domu i jego stan jest stabilny)
- przebieg umiarkowany (obecne typowe objawy COVID-19, dodatkowo objawy zapalenia płuc oraz zajęcie płuc widoczne w badaniach obrazowych; pacjenci z przebiegiem umiarkowanym wymagają hospitalizacji ale nie posiadają cech niewydolności oddechowej)
- przebieg ciężki (pacjent hospitalizowany; posiada obecne ostre objawy ze strony układu oddechowego; pojawiają się objawy świadczące o pogorszeniu wydolności oddechowej takie jak zwiększenie częstości oddechów, duszność, spłycenie oddechu; w razie konieczności pacjent może zostać przeniesiony na oddział intensywnej terapii)
- przebieg krytyczny (występuje zespół ostrej niewydolności oddechowej, hipotensja, niewydolność wielonarządowa, wstrząs, zaburzenia świadomości; pacjent znajduje się na oddziale intensywnej terapii i wymaga wentylacji mechanicznej oraz innych form leczenia).
Umów wizytę teraz - do fizjoterapeuty prowadzącego fizjoterapię po przebyciu COVID-19 w naszym szpitalu
Najczęstsze objawy u osób, które przebyły COVID-19
Słysząc o COVID-19, najczęstszym skojarzeniem są problemy z układem oddechowym. Skojarzenie to jest jak najbardziej słuszne. Należy jednak mieć na uwadze fakt, że choroba COVID-19 ma charakter wielonarządowy i nie ogranicza się jedynie do płuc.
Stan po zakończeniu ostrej fazy zakażenia wirusem SARS-CoV-2 i wciąż utrzymującymi się ograniczeniami funkcjonalnymi w literaturze naukowej nazywany jest syndromem
post-COVID-19. Najczęstszymi objawami utrzymującymi się po przebyciu COVID-19 są:
- Zmęczenie
- Duszność (problemy z oddychaniem)
- Zmniejszona tolerancja wysiłku fizycznego
- Bóle i sztywność klatki piersiowej
- Bóle stawowe, bóle głowy
- Uczucie niepokoju, depresja
- Problemy z pamięcią i koncentracją
- Kaszel
- Utrzymująca się urata węchu, smaku
Odpowiednio dobrana fizjoterapia może pomóc znacząco zmniejszyć lub wyeliminować część z powyższych objawów.
Fizjoterapia po przebyciu COVID-19 - diagnostyka
Podstawą do zaplanowania właściwego i zindywidualizowanego procesu rehabilitacji będzie odpowiednia diagnostyka. Fizjoterapeuta podczas pierwszej wizyty powinien zapoznać się z dotychczasową dokumentacją medyczną pacjenta, zwłaszcza jeśli był on hospitalizowany. Na początku wizyty zostanie przeprowadzony szczegółowy wywiad uwzględniający min. choroby współistniejące, przyjmowane leki, obecne dolegliwości i ograniczenia a także styl życia (szczególnie w kontekście aktywności fizycznej). W dalszej części badania fizjoterapeuta oceni poziom duszności, zmęczenia. Następnie niezbędne jest przeprowadzenie pomiarów parametrów życiowych w spoczynku takich jak saturacja, ciśnienie oraz tętno. Do elementów diagnostyki funkcjonalnej przeprowadzanych przez fizjoterapeutę należą także ocena wzorca i rytmu oddechowego, ocena siły mięśniowej, ocena równowagi oraz szybkości chodu. Dopiero po kompletnym badaniu podmiotowym i przedmiotowym fizjoterapeuta może zaproponować pacjentowi odpowiednie leczenie lub odmówić rehabilitacji w przypadkach, gdy jest ona całkowicie przeciwskazana.
Jak powinna wyglądać rehabilitacja po przebyciu COVID-19?
Z uwagi na różnorodny przebieg choroby oraz różną sprawność fizyczną pacjentów ciężko jest scharakteryzować dokładnie proces jakim jest fizjoterapia po COVID-19. Zdecydowanie najważniejszą kwestią będzie odpowiednia indywidualizacja tego procesu w odniesieniu do aktualnych możliwości oraz potrzeb danego pacjenta.
Bazą rehabilitacji post-covidowej jest trening fizyczny o umiarkowanej lub niskiej intensywności. Zawiera on elementy:
- treningu wytrzymałościowego (np. marsz, jazda na rowerze, bieg)
- treningu siłowego (wzmacnianie określonych grup mięśniowych z wykorzystaniem obciążenia własnego ciała lub oporu zewnętrznego)
- stretchingu (ćwiczenia rozciągające, które poprawiają ruchomość poszczególnych części ciała)
Należy podkreślić, że powyższe formy treningu muszą być odpowiednio zaplanowane w czasie. Powinny być stosowane regularnie (minimum 2-3 x w tygodniu), a intensywność oraz objętość dokładnie określona przez fizjoterapeutę z uwzględnieniem progresji obciążeń treningowych.
Poza treningiem fizycznym fizjoterapeuta może zastosować także metody terapii manualnej. W szczególności gdy pacjent będzie odczuwał bóle stawowe, mięśniowo-powięziowe czy znaczne ograniczenia zakresu ruchu.
Celem fizjoterapii u pacjentów post-COVID-19 będzie zapobieganie powikłaniom
i następstwom niewydolności krążeniowo-oddechowej, niwelowanie skutków długotrwałego unieruchomienia oraz przywrócenie poziomu sprawności sprzed choroby, a w konsekwencji poprawy jakości życia.
Źródła:
1. Krajowa Izba Fizjoterapeutów – szkolenie ,,Fizjoterapia osób po przebyciu COVID-19’’
2. Sanchez-Ramirez DC, Normand K, Zhaoyun Y, Torres-Castro R. Long-Term Impact of COVID-19: A Systematic Review of the Literature and Meta-Analysis. Biomedicines. 2021 Jul 27;9(8):900.
3. Alawna M, Amro M, Mohamed AA. Aerobic exercises recommendations and specifications for patients with COVID-19: a systematic review. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2020 Dec;24(24):13049-13055.
Autor:
mgr Maciej Olszewski
