ZADZWOŃ DO NAS - 12 352 25 25

Endoprotezoplastyka stawu kolanowego

Endoprotezoplastyka stawu kolanowego (alloplastyka kolana) to zabieg operacyjny polegający na wymianie zniszczonego stawu kolanowego na sztuczny implant. Celem wszczepienia endoprotezy jest ulga w dolegliwościach bólowych spowodowanych zmianami zwyrodnieniowymi oraz poprawa zakresu ruchu. Endoproteza kolana z powodzeniem zastępuje główne funkcje naturalnego stawu – pacjent jest w stanie chodzić bez utykania, dzięki czemu jakość życia ulega zdecydowanej poprawie.

Umów wizytę teraz - do lekarza specjalizującego się w endoprotezoplastyce stawu kolanowego w naszym szpitalu

lek. med. Grzegorz Jarosławski - spec. ortopeda


Grzegorz Jarosławski, ortopeda, Kraków

dr n.med. Adam Podhorecki - spec. ortopeda


dr n.med. Adam Podhorecki - spec. ortopeda

lek. med. Marcin Janeczek - spec. ortopeda


lek. med. Marcin Janeczek ortopeda Kraków

dr n. med. Amadeusz Skiba - spec.ortopeda


dr n. med. Amadeusz Skiba - spec.ortopeda

dr n. med. Tomasz Pardała - spec. ortopeda


 dr n. med. Tomasz Pardała - spec. ortopeda

 

Wskazania do wszczepienia endoprotezy kolana

Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego (gonartroza)

Zwyrodnienie stawów kolanowych polega na stopniowej degradacji chrząstki stawowej oraz leżącej pod nią warstwy podchrzęstnej kości. W kolanie niszczeniu ulegają powierzchnie stawowe:

  • kości udowej i kości piszczelowej (staw udowo-piszczelowy),
  • rzepki i kości udowej (staw rzepkowo-udowy).


W wyniku procesu zwyrodnienia dochodzi także do wtórnego zaburzenia struktury i funkcji aparatu torebkowo-więzadłowego oraz tkanek miękkich otaczających staw.

Patogeneza choroby zwyrodnieniowej kolana jest wieloczynnikowa – proces niszczenia chrząstki może być wywołany czynnikami:

  • biomechanicznymi – szpotawość lub koślawość kolan, nadmierna masa ciała, wyczynowe uprawianie sportu, przewlekłe nieleczone uszkodzenia wewnątrzstawowe,
  • zapalnymi – choroby zapalne obejmujące układ ruchu (np. reumatoidalne zapalenie stawów, przebycie infekcyjnego zapalenia stawu),
  • genetycznymi – choroby przebiegające z zaburzeniami fizyko-chemicznymi chrząstki stawowej (krystalopatie, artropatie towarzyszące innym chorobom układowym).

Głównym objawem towarzyszącym gonartrozie jest ból stawów kolanowych występujący najczęściej podczas chodzenia, biegania, wchodzenia i schodzenia ze schodów lub wykonywania przysiadów. W przypadku zwyrodnienia stawu rzepkowo-udowego charakterystyczne są dolegliwości bólowe z przodu kolana w trakcie wstawania po długotrwałym przebywaniu w pozycji siedzącej (tzw. objaw kinomana). Podczas zginania i wyprostu kolana mogą być słyszalne trzeszczenia. Przeciążenia kolana często powodują nawracające wysięki, powstawanie tzw. torbieli Bakera w dole podkolanowym. Obrys kolana ulega zniekształceniu, dochodzi do stopniowego ograniczenia ruchomości stawu i osłabienia siły mięśni uda, co negatywnie przekłada się na jakość chodu i komfort życia. .

Pozostałe wskazania do endoprotezoplastyki kolana

  • choroby zapalne degradujące staw kolanowy,
  • jałowa martwica kości obejmująca powierzchnie stawowe,
  • zniszczenie stawu u osób chorych na hemofilię,
  • deformacje pourazowe kolana,
  • nowotwory w obrębie stawu kolanowego wymagające resekcji.

Kwalifikacja do zabiegu endoprotezy kolana

Zabieg alloplastyki kolana przeprowadza się, gdy leczenie zachowawcze lub inne metody leczenia operacyjnego (np. artroskopia kolana czy osteotomia stawu kolanowego) byłyby już nieskuteczne, a objawy w postaci bólu i ograniczenia ruchomości znacząco obniżają jakość życia chorego. Zabieg endoprotezoplastyki kolana jest procedurą nieodwracalną (trwale usuwającą własny staw pacjenta), przeprowadzaną najczęściej u osób powyżej 50 roku życia.

Aby trafnie zakwalifikować pacjenta do zabiegu endoprotezy, ortopeda powinien oprzeć się na korelacji między objawami klinicznymi a objawami radiologicznymi zwyrodnienia stawów kolanowych. Lekarz dokonuje analizy zdjęcia rentgenowskiego stawów kolanowych, na którym ocenia stopień destrukcji powierzchni stawowych i deformacji kostnych. W przypadku deformacji pourazowych konieczne może być wykonanie tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego.

Rodzaje endoprotez kolana

Sztuczne komponenty protezy kolana mają za zadanie zastąpić usunięte powierzchnie stawowe lub ich część. Najczęściej wykonuje się endoprotezy całościowe, choć wielu pacjentów odnosi korzyści z zastosowania endoprotez jednoprzedziałowych lub innych umieszczanych miejscowo w stawie implantów. Elementy protezy kolana mogą być wykonane ze stopów metalu, ceramiki lub polietylenu. Projekty poszczególnych rodzajów endoprotez są tworzone na podstawie badań nad biomechaniką stawu kolanowego – wykorzystywane są dane z modeli biomechanicznych opisujących schemat obciążeń kolana w trakcie różnych pozycji ciała (stania obunóż i jednonóż) lub wykonywania określonych czynności (chód, schodzenie ze schodów). W Szpitalu Dworska wykorzystywane są implanty wiodących, sprawdzonych na całym świecie producentów. Chirurg proponuje rodzaj endoprotezy stawu kolanowego, który najlepiej będzie spełniał swoją rolę w zależności od stopnia uszkodzenia kolana i poziomu aktywności pacjenta.

Endoproteza całościowa

Endoproteza całościowa stawu kolanowego składa się z:

  • Elementu udowego – zakładanego na nasadę dalszą kości udowej,
  • Elementu piszczelowego – zakładanego na nasadę bliższą kości piszczelowej,
  • Powierzchni stawowej rzepki – wkładki wykonanej najczęściej z polietylenu (rzadko stosowana).

Endoproteza jednoprzedziałowa i dwuprzedziałowa

W przypadku uszkodzenia chrząstki stawowej tylko jednego z przedziałów kolana (np. przedziału przyśrodkowego lub bocznego) można zastosować endoprotezę zakładaną na jeden z kłykci kości udowej i na odpowiadającą mu część kości piszczelowej. Zastosowanie protezy jednoprzedziałowej umożliwia zachowanie pozostałych struktur kolana (np., więzadeł krzyżowych) i jest zabiegiem mniej traumatyzującym staw kolanowy. Endoproteza dwuprzedziałowa uwzględnia wymianę przedziału przyśrodkowego i bocznego bez umieszczania protezy rzepki.

Endoproteza rewizyjna

Endoproteza kolana zużywa się podobnie jak naturalny staw, dlatego czasem musi być wymieniona na nową – zabieg taki nazywany jest wtedy realloplastyką. Obecne protezy kolana wytrzymuję 10-17 lat w zależności od min. wagi i aktywności pacjenta. Konieczność ponownego wszczepienia endoprotezy wynika najczęściej ze zużycia elementów protezy lub utratą jej stabilności w łożysku kostnym. Ogólnie, do wskazań realloplastyki należą:

  • Aseptyczne obluzowanie endoprotezy kolana (bez udziału zakażenia),
  • Uszkodzenie mechaniczne protezy kolana,
  • Stan zapalny tkanek wokół endoprotezy kolana w wyniku zakażenia – jest to tzw. septyczne obluzowanie implantu.

Trzony endoprotez rewizyjnych są zazwyczaj dłuższe i mogą zawierać dodatkowe elementy wypełniające ubytki kostne. Ponadto, część udowa i piszczelowa mogą być ze sobą połączone specjalnym łącznikiem dla lepszej stabilizacji sztucznego kolana.

Proteza powierzchniowa metodą Arthrosurface

Endoprotezy powierzchniowe stanowią dobre rozwiązanie dla osób w wieku 40-65 lat z ogniskowym uszkodzeniem chrząstki, w przypadku których rekonstrukcje biologiczne nie będą już skuteczne. Jest to metoda pomostowa pomiędzy zabiegami wykorzystującymi biomateriały i zdolności tkanek do autoregeneracji (np. membrany z kwasu hialuronowego lub kolagenu, specjalne żele), a klasycznym zabiegiem alloplastyki. Chirurg pokrywa protezą jedynie miejscowy ubytek chrząstki uda lub kości piszczelowej, pozostawiając wszystkie inne elementy stawu nienaruszone. Dzięki temu zachowujemy pierwotną anatomię i biomechanikę stawu kolanowego, a jednocześnie likwidujemy przyczynę bólu kolana, umożliwiając pacjentowi szybki powrót do aktywności w znacznie większym stopniu niż to możliwe po protezach połowiczych lub całkowitych.

Warunkiem sukcesu operacji jest zachowanie pozostałych struktur stawu kolanowego, brak rozległych deformacji kostnych czy znacznych zaburzeń osiowości kolana (duża szpotawość lub koślawość). W razie potrzeby protezę powierzchniową można wymienić na endoprotezę pierwotną – mniej inwazyjną w stosunku do protezy rewizyjnej.

Endoprotezy kolana – rodzaje połączeń

Element udowy i element piszczelowy protezy całkowitej mogą być powiązane ze sobą na różne sposoby w zależności od zachowanych więzadeł i stopnia niestabilności kolana. Wyróżniamy endoprotezy:

  • niezwiązane - element piszczelowy i udowy są niezwiązane ze sobą, wymagają dobrej wydolności więzadłowej kolana - standardowo najczęściej stosowane,
  • półzwiązane (kondylarne) – elementy są ze sobą częściowo połączone, stosowane w przypadku niewydolności jednego więzadła pobocznego,
  • zawiasowo-rotacyjne - posiadają pełne zawiasowe połączenie elementu udowego i piszczelowego, stosowane w przypadku ciężkich niewydolności więzadłowych kolana, zaburzeń osi stawu (szpotawość, koślawość), umożliwiają mniejsze zgięcie i wyprost, a także ruchy rotacyjne.
  • zawiasowe – elementy protezy połączone zawiasem, pozwalają jedynie na ograniczone ruchy zgięcia i wyprostu, bardzo rzadko stosowane.

Endoprotezy kolana mogą zachowywać naturalne więzadło krzyżowe tylne (tzw. protezy CR, cruciate retaining) lub posiadać element stabilizujący i zastępujący funkcję więzadła krzyżowego tylnego (protezy PS, posterior substituting).

Protezy Fixed Bearing i Mobile Bearing

Ze względu na ruchomość wkładki polietylenowej endoprotezy dzielimy na:

  • Fixed bearing – wkładka polietylenowa jest mocno przytwierdzona do elementu piszczelowego,
  • Mobile bearing – wkładka polietylenowa może poruszać się rotacyjnie względem elementu piszczelowego odtwarzając dokładniej biomechanikę ruchu piszczeli względem uda.

Endoprotezy cementowe i bezcementowe

Implanty stawu kolanowego można podzielić również ze względu na sposób mocowania:

Cementowe – osadzona endoproteza stawu kolanowego łączy się z kością dzięki zastosowaniu „kleju” - akrylowego cementu kostnego,

Bezcementowe – kość bezpośrednio wrasta w porowatą powierzchnię endoprotezy, użycie kleju kostnego nie jest konieczne. Do tego rodzaju protez wymagana jest bardzo dobra mocna tkanka kostna pacjenta.

Przygotowanie do zabiegu


Przygotowanie rehabilitacyjne przed operacją:

  • zmniejszenie przykurczu tkanek miękkich kolana - ułatwi to chirurgom prawidłowe wszczepienie endoprotezy,
  • poprawa siły mięśni kończyny dolnej – im większa siła mięśni przed zabiegiem, tym prościej będzie ją odbudować w trakcie usprawniania pooperacyjnego,
  • zapoznanie się z ćwiczeniami, które będą wykonywane po operacji endoprotezy,
  • ogólne wzmocnienie układu ruchu – wpłynie to na pozytywnie na komfort funkcjonowania w okresie pooperacyjnym,
  • nauka chodu o kulach,
  • normalizacja masy ciała.

Przygotowanie związane ze znieczuleniem i operacją:

  • wyleczenie wszelkich infekcji, np. przewlekłego zapalenia zatok, zapalenia dróg moczowych oraz wyleczenie próchnicy zębów – profilaktyka powikłania w postaci zakażenia endoprotezy i jej wtórnego obluzowania po operacji,
  • zaszczepienie przeciwko żółtaczce typu B,
  • wykonanie badań: morfologia i elektrolity z krwi, układ krzepnięcia, poziom cukru, RTG klatki piersiowej, badanie ogólne moczu, EKG serca, oznaczenie grupy krwi,
  • konsultacja ze specjalistami w przypadku leczenia chorób przewlekłych,
  • ostateczna kwalifikacja do zabiegu przeprowadzona przez lekarza anestezjologa, uwzględniająca wszystkie powyższe czynniki.

Przebieg zabiegu wszczepienia endoprotezy kolana

Zabieg operacyjny wykonywany jest w znieczuleniu zewnątrzoponowym. Chirurg odsłania część stawu, która ma zostać poddana wymianie i przygotowuje ją do osadzenia endoprotezy. Cięcie przebiega pionowo w dół z przodu kolana, a rzepka odsuwana jest na bok, by umożliwić wygodny dostęp do stawu udowo-piszczelowego, W przypadku endoprotezoplastyki całkowitej operator odcina koniec dalszy kości udowej i bliższy piszczelowej, posługując się specjalnym instrumentarium. Procedura musi być wykonana z największą precyzją, by implant został umieszczony w dobrej orientacji. Przed ostatecznym zamocowaniem endoprotezy, chirurg sprawdza jej osiowanie oraz wzajemne dopasowanie elementu udowego i piszczelowego podczas ruchu kolana. Tylna powierzchnia rzepki może zostać pokryta polietylenowym wsadem, a następnie rzepka umieszczana jest z powrotem na swoim miejscu z przodu kolana. Zabieg kończy się zamknięciem rany z pozostawieniem drenów odprowadzających krew.

Rehabilitacja po endoprotezie kolana

Ćwiczenia po endoprotezie kolana wykonywane są pod nadzorem fizjoterapeuty i rozpoczynają się już pierwszej dobie po operacji endoprotezy. Są to proste ćwiczenia oddechowe, przeciwzakrzepowe, izometryczne kończyny operowanej oraz czynne pozostałych części ciała. Po wyjęciu drenów operowana noga może być układana na specjalnej szynie wykonującej bardzo powolny ruch bierny zgięcia i wyprostu kolana. Stanowi to pierwszy element profilaktyki artrofibrozy czyli zwłóknienia tkanek stawu ograniczającego jego ruchomość. W Szpitalu Dworska, celem zapewnienia komfortu pacjenta, wykorzystywane jest urządzenie Game Ready, które jednocześnie chłodzi i wywiera optymalny ucisk na operowaną okolicę. Dzięki temu opuchlizna po operacji endoprotezy kolana jest o wiele mniejsza, dyskomfort podczas ruchu kończyną jest minimalny, co umożliwia szybsze wprowadzenie ćwiczeń czynnych kolana.

W 2-3 dobie po zabiegu pacjent uczy się wstawać i chodzić o kulach. Przy wszystkich aktywnościach obecny jest fizjoterapeuta, który asekuruje i pilnuje, by każda zmiana pozycji była bezpieczna dla pacjenta. Rehabilitant daje również wskazówki co do dalszego postępowania w domu - w tym pozycji operowanego kolana, których należy unikać celem podtrzymania dobrego stanu protezy. Pacjent opuszcza szpital w 5-7 dobie po operacji i zgłasza się do kontroli w 10-14 dniu po zabiegu, kiedy to usuwane są szwy. Kolejne etapy rehabilitacji po endoprotezie uwzględniają: masaż blizny pooperacyjnej, ćwiczenia na staw kolanowy poprawiające zakres ruchu, ćwiczenia wzmacniające mięśnie zawiadujące ruchem kolana, ćwiczenia równoważne oraz naukę prawidłowego obciążania kończyny (w momencie, kiedy zezwoli na to lekarz). Ćwiczenia na kolano po operacji powinny być regularnie wykonywane, przynajmniej przez okres 3 miesięcy. Stabilizator na kolano po zabiegu endoprotezoplastyki nie jest konieczny.

Powikłania po alloplastyce kolana

Powikłania po zabiegu wszczepienia endoprotezy przy odpowiednim przygotowaniu pacjenta oraz ścisłym stosowaniu się do zaleceń lekarza zdarzają się rzadko. Niemniej jednak trzeba mieć świadomość możliwości ich wystąpienia, w tym m.in:

  • ograniczenie ruchomości sztucznego kolana spowodowane brakiem rehabilitacji i wtórnym zwłóknieniem tkanek miękkich (artrofibrozą),
  • zakrzepica głęboka żył kończyn dolnych,
  • bolesna, pozbawiona elastyczności blizna z przodu kolana – z powodu braku jej mobilizacji,
  • krwiopochodne zakażenie endoprotezy kolana i jej wtórne septyczne obluzowanie – spowodowane infekcją toczącą się w organiźmie,
  • zwichnięcie endoprotezy – wskutek braku przestrzegania zabronionych pozycji sztucznego kolana lub upadku.

Żywotność endoprotezy

W przeciwieństwie do tkanek naturalnego stawu, materiały budujące endoprotezę nie posiadają zdolności adaptacji do przenoszonych obciążeń. Dobre wyosiowanie protezy podczas zabiegu operacyjnego zmniejsza ryzyko powstawania stref nadmiernych obciążeń, które mogłyby prowadzić do przedwczesnego zużywania się elementów endoprotezy kolana lub jej obluzowania. Warto zaznaczyć, że stopień asymetrii w obciążeniu elementów endoprotezy zależy od całkowitej osi biomechanicznej kończyny dolnej wraz z ujęciem stopy. Dodatkowo, rozkład obciążeń na elementach endoprotezy dynamicznie zmienia się podczas ruchów kolana w różnych aktywnościach. W przypadku bardzo dużych zniekształceń kolana i towarzyszących nieleczonych wad stóp lub schorzeń biodra, uzyskanie optymalnej osi sztucznego kolana może być trudne. Ryzyko uszkodzenia endoprotezy lub jej obluzowania jest dodatkowo wyższe u osób ze złą jakością kości, chorobami metabolicznymi oraz otyłością. Celem zachowania protezy kolana w dobrym stanie należy unikać krzyżowania nóg, klękania, kucania, a także uprawiania sportów z dużą komponentą biegu i skoków. Zalecaną aktywnością jest pływanie na plecach lub jazda na rowerze stacjonarnym z lekkim oporem.

Średni czas żywotności endoprotezy kolana wynosi około 12-17 lat. Zabiegu całkowitej endoprotezoplastyki nie zaleca się osobom poniżej 45 roku życia ze względu na nieuniknioną konieczność ponownej wymiany implantu.

Ważne informacje

Czas trwania zabiegu ( zależny od metody) 

60 - 120 minut 
Badania wymagane do zabiegu  podstawowe - zakładka przygotowanie do operacji
Znieczulenie  podpajęczynówkowe lub ogólne
Pobyt w Szpitalu  2 - 4 dni
Okres znacznej dysfunkcji  2 - 3 tygodni
Okres ograniczonej dysfunkcji  4 - 12 tygodni
Zdjęcie szwów - pierwsza wizyta  12 - 16 dni po operacji
Zmiana opatrunków  co 3 - 4 dni
Przeciwwskazania do zabiegu  otyłość, infekcja, obciążenia określane indywidualnie

Najczęściej zadawane pytania o endoprotezoplastyka stawu kolanowego

Ile kosztuje endoproteza kolana?

Cena zabiegu endoprotezoplastyki kolana jest zależna od wielu czynników, m.in. rodzaju implantu, materiałów zastosowanych w protezie oraz warunków zdrowotnych pacjenta. Cena operacji wszczepienia endoprotezy rozciąga się od kilkunastu do dwudziestu paru tysięcy złotych. W ramach kosztów związanych z alloplastyką kolana należy również wziąć pod uwagę usługi rehabilitacyjne, prowadzone przynajmniej przez kilka pierwszych tygodni po zabiegu.

Jak długo trwa rehabilitacja po endoprotezie kolana?

Większość pacjentów powraca do codziennej aktywności po około 3 miesiącach rehabilitacji. W ciągu tego okresu fizjoterapeuta mobilizuje bliznę pooperacyjną i uczy bezpiecznych ćwiczeń wzmacniających mięśnie. Postęp rehabilitacji jest uzależniony od stopnia wyćwiczenia pacjenta przez zabiegiem, rodzaju endoprotezy (częściowa czy całkowita), obecności schorzeń współistniejących oraz zaangażowania pacjenta w proces rehabilitacji.

Na ile lat wystarcza endoproteza stawu kolanowego?

Endoproteza stawu kolanowego zachowuje swoje pierwotne właściwości przez około 12-17 lat. Aby zachować jej żywotność należy unikać forsowania sztucznego stawu, jednocześnie dbając o zachowanie optymalnego zakresu ruchu kolana oraz utrzymanie odpowiedniej siły mięśni. Nie wolno przyjmować pozycji, w których proteza kolana może ulec mechanicznemu odkształceniu lub podwichnięciu (klękanie, kucanie). Ponadto, duże znaczenie ma utrzymywanie prawidłowej masy ciała (unikanie nadwagi).

Cena usługi: Cena ustalana indywidualnie

Cena: Cena ustalana indywidualnie zł

Kontakt

Dworska 1B, 30-314 Kraków
rejestracja@dworska.pl

Godziny otwarcia

Poniedziałek:
7:30 - 20:30
Wtorek:
7:30 - 20:30
Środa:
7:30 - 20:30
Czwartek:
7:30 - 20:30
Piątek:
7:30 - 20:30
Sobota:
7:30 - 14:00
Niedziela:
nieczynne
lokalizacja parkingu

Parking koło Nowej Ortopedii - wjazd od ulicy Bułhaka