Komputerowe badanie stóp (baropodometria, pedobarografia) polega na pomiarze sił reakcji podłoża w odpowiedzi na naciski stóp pacjenta znajdującego się w pozycji stojącej lub w trakcie chodu. W Szpitalu Dworska badanie odbywa się na specjalnej macie pokrytej czujnikami, której długość (aktywne 2,4m) pozwala na swobodne postawienie kilku kroków podczas pojedynczego przejścia – jest to najdłuższa mata baropodometryczna dostępna w Małopolsce. Badanie komputerowe stanowi cenne uzupełnienie diagnostyki zaburzeń biomechaniki ciała powiązanych z patologiami strukturalnymi i/lub zaburzeniami koordynacji nerwowo-mięśniowej. Pedobarografia umożliwia także monitorowanie postępów terapii w oparciu o obiektywne wskaźniki, dzięki czemu dobór metod leczenia może być na bieżąco modyfikowany przez terapeutę.
Umów wizytę teraz - do fizjoterapeuty wykonującego komputerowe badanie stóp w naszym szpitalu
Co powinno poprzedzać badanie komputerowe stóp?
Należy podkreślić, że baropodometria stanowi jeden z elementów całościowej diagnostyki pacjenta. O celowości jego wykonania decyduje fizjoterapeuta, lekarz (ortopeda, neurochirurg, chirurg naczyniowy) lub podolog.
Badanie fizjoterapeutyczne przed badaniem komputerowym obejmuje:
- Globalną ocenę postawy ciała,
- Badanie manualne stopy, a w razie potrzeby także wyższych pięter układu ruchu,
- Ocenę funkcji stopy w relacji do pozostałych części ciała,
- Badanie podoskopowe (obserwacja zarysu stref obciążania stóp na szklanej platformie).
Fizjoterapeuta musi mieć świadomość, że ustawienie oraz biomechanika stopy w trakcie chodu wpływa na wyższe piętra układu ruchu i odwrotnie. Jedną z koncepcji wzajemnego oddziaływania poszczególnych części ciała jest integracja strukturalna. Według niej równowaga w ciele ludzkim jest utrzymywana dzięki występowaniu sił ściskających oraz równoważących je sił napięciowych. Ułożenie poszczególnych części ciała zależy od właściwego napięcia mięśni oraz powięzi, która łączy je z układem szkieletowym.
Na biomechanikę chodu mają wpływ również zaburzenia koordynacji nerwowo-mięśniowej, które mogą wynikać z przewlekłego bólu, długotrwałego unieruchomienia czy schorzeń neurologicznych.
Oddzielny temat stanowi badanie czucia pod kątem profilaktyki owrzodzeń neuropatycznych w przebiegu zespołu stopy cukrzycowej. Może je wykonać lekarz, fizjoterapeuta lub podolog przeszkolony w tym zakresie.
Jakie problemy mogą wymagać diagnostyki z uwzględnieniem komputerowego badania stóp?
- Przewlekłe bóle przeciążeniowe stawów kończyny dolnej i kręgosłupa,
- Przewlekłe bóle mięśniowo-powięziowe nasilające się w pozycji stojącej i podczas chodzenia,
- Urazy sportowe stanowiące wynik sumowania się mikrourazów przeciążeniowych,
- Bolesne płaskostopie, koślawość tyłostopi, stopa wydrążona,
- Zniekształcenia palców – paluch koślawy (haluks), palec młotkowaty, bunionette,
- Drętwienie, mrowienie, zaburzenia czucia w okolicy stawu skokowego lub palców stóp
- Nieprawidłowa postawa ciała (skrzywienia kręgosłupa, asymetria ustawienia prawej i lewej strony ciała, skoliozy),
- Nieprawidłowe wzorce chodu (skręcanie stóp do środka, utykanie),
- Schorzenia i urazy neurologiczne,
- Rwa kulszowa,
- Nawracające odciski, modzele i odgnioty na stopach, problemy z doborem wygodnego obuwia,
- Trudno gojące się otarcia i ranki na stopach.
Jak przebiega komputerowa diagnostyka stóp?
Badanie komputerowe stóp (baropodometria, pedobarografia) obejmuje:
- Badanie statyczne
Pacjent przyjmuje swobodną pozycję stojącą przez zadany czas (około 10-30 sekund). - Badanie dynamiczne
Zadaniem pacjenta jest wahadłowy chód po macie pomiarowej.
Większość gabinetów wyposażona jest w „małą” kwadratową matę pozwalającą na pomiar tylko jednego kroku w trakcie pojedynczego przejścia. Wskutek tego osoba badana może wydłużać lub skracać krok celem „trafienia” stopą w matę pomiarową - chód staje się nienaturalny, a pomiar może być niezgodny z rzeczywistością.
W Szpitalu Dworska do badań pedobarograficznych wykorzystywana jest mata o długości 240 cm wbudowana w poziom posadzki. Odpowiednia długość maty pokrytej czujnikami pozwala na swobodny naturalny chód bez wymuszania długości kroku.
Jakie dane uzyskujemy w badaniu baropodometrycznym?
Każdy pacjent może wymagać analizy nieco innego zestawu danych, który dobierany jest indywidulanie do schorzenia czy problemu terapeutycznego. Sam protokół badania może się także różnić w zależności od celu diagnostycznego.
Poniższe punkty podają główne informacje, jakie można uzyskać dzięki komputerowemu badaniu stóp:
- W badaniu statycznym możemy ocenić, która z kończyn dolnych jest mocniej obciążona (prawa czy lewa) oraz czy mocniej dociążane są pięty czy przodostopia,
- W badaniu dynamicznym uzyskujemy:
- dane o strefach nadmiernych przeciążeń i strefach nieprawidłowo słabego dociążenia podeszwy stóp podczas fazy podporowej chodu: od kontaktu pięty z podłożem aż po wybicie z palucha,
- procentowy udział czasu każdej z podfaz fazy podporowej chodu,
- czas podporu dla prawej i lewej kończyny,
- długość kroku dla prawej i lewej kończyny,
- kąt otwarcia chodu.
- 3. W badaniu stabilometrycznym dokonuje się pomiaru wychwiań punktu wypadkowej sił nacisku, co umożliwia ocenę równowagi ciała oraz ocenę czucia głębokiego (propriocepcji).
Badanie komputerowe stóp jest przydatne w :
- planowaniu postępowania fizjoterapeutycznego oraz mierzalnej ocenie jego efektów,
- ocenie efektów leczenia operacyjnego, którego celem była poprawa funkcji przetaczania stopy,
- projektowaniu indywidualnych wkładek ortopedycznych (ale nie zawsze badanie komputerowe jest do tego wymagane),
- doborze obuwia codziennego,
- doborze obuwia treningowego, obuwia dla biegaczy.
Kto może odnieść korzyści z komputerowej diagnostyki stóp?
Diagnostykę stóp przeprowadza się najczęściej u:
- Biegaczy, sportowców chcących zminimalizować ryzyko przeciążeń układu ruchu,
- Pacjentów w trakcie leczenia ortopedycznego stopy, kolana, biodra, kręgosłupa,
- Dzieci i młodzieży z rozpoznaną wadą postawy ciała,
- Osób chorych na cukrzycę ze zwiększonym ryzykiem rozwoju polineuropatii cukrzycowej,
- Osób ze schorzeniami neurologicznymi (polineuropatie innego pochodzenia, zaburzenia napięcia mięśniowego).
Przygotowanie do badania
Należy zabrać ze sobą:
- Odpowiedni strój na przebranie - krótkie spodenki i koszulka przylegająca do ciała,
- Dokumentację medyczną: rozpoznanie schorzenia lub opis problemu terapeutycznego,
- Wyniki innych obiektywnych metod badania narządu ruchu,
- Ewentualne wyniki badań obrazowych.