Terapia manualna to metoda leczenia dysfunkcji układu ruchu za pomocą rąk terapeuty. Terapia manualna pomaga zwalczać bóle stawów i mięśni, niwelować dolegliwości bólowe kręgosłupa, leczyć migreny oraz działa korygująco na postawę ciała. Terapię zawsze poprzedza dokładny proces diagnostyczny, który polega na badaniu palpacyjnym, badaniu gry stawowej oraz wykonaniu specyficznych testów. Terapia manualna skupia się na leczeniu przyczyny dolegliwości, a nie tylko na miejscowym łagodzeniu bólu. Techniki terapii manualnej mogą obejmować mobilizacje: stawów, mięśni, powięzi, nerwów, a czasami także narządów wewnętrznych.
Umów wizytę teraz - do fizjoterapeuty wykonującego terapię manualną w naszym szpitalu
Terapia manualna tkanek miękkich
Terapia manualna tkanek miękkich obejmuje pracę na układzie mięśniowo-powięziowym. Terapia manualna jest skuteczną metodą zwalczania tzw. bólu napięciowego, który wynika z często powtarzanych nieprawidłowych wzorców ruchowych. Przykładem może być ból okolicy karku u osób, które dużo pracują w pozycji siedzącej przed komputerem lub ból mięśniowo-powięziowy u sportowców wykonujących powtarzane ruchy typowe dla danej dyscypliny sportowej. Skutkiem jest zwiększenie napięcia mięśni, powstawanie patologicznych zgrubień w tkance mięśniowej oraz sklejenia powięzi. Na ciele powstają bolesne punkty lub „martwe” nieczułe obszary. W odróżnieniu od zwykłego masażu, terapia manualna skupia się na likwidowaniu przyczyny nadmiernego napięcia – celem terapii manualnej jest skuteczne przerwanie błędnego koła bólu. Fizjoterapeuta może naciskać określone punkty na ciele, miejscowo opracowywać tkankę lub „przesuwać” skórę i leżącą pod nią powięź w określonym kierunku.
Terapia manualna tkanek miękkich niweluje dolegliwości bólowe poprzez:
- rozluźnienie mięśni,
- rozpracowanie zgrubień, uwolnienie sklejeń i poprawę przesuwalności powięzi,
- poprawę ukrwienia, utlenowania i odżywienia tkanek,
- wyrównanie napięć mięśniowo-powięziowych, odciążenie stawów,
- przywrócenie równowagi strukturalnej i poprawę postawy ciała.
Terapia manualna kręgosłupa
Terapia manualna stosowana jest w leczeniu zachowawczym bólu kręgosłupa. Terapia skupia się na przywróceniu prawidłowych warunków biomechanicznych w obrębie połączeń kompleksu czaszki, kręgosłupa, klatki piersiowej oraz miednicy. Mobilizacje wykonywane są na poziomie stawów i krążków międzykręgowych, więzadeł oraz czasem tkanki mięśniowo-powięziowej. Przykładowo, terapeuta wykonuje ucisk w odpowiednim miejscu przy kręgosłupie po to, aby poprawić wzajemne ustawienie kręgów. Wskazaniami do terapii manualnej kręgosłupa są bóle pleców pochodzenia przeciążeniowo-zwyrodnieniowego, wady postawy ciała, a także bóle głowy i migreny.
Terapia manualna stawów obwodowych
Uraz, przeciążenie lub zapalenie mogą doprowadzić do obkurczenia się aparatu torebkowo-więzadłowego. Prowadzi to do bolesnego ograniczenia ruchomości w stawie. Aby zlikwidować to ograniczenie, terapeuta wykonuje mobilizacje poprzez trakcję (odciągnięcie od siebie powierzchni stawowych) lub ślizgi powierzchni stawowych. Mobilizacje wykonuje się w określonym ustawieniu typowym dla danego stawu. W trakcie wykonywania ślizgu przez terapeutę pacjent może zostać poproszony o czynnie wykonanie ruchu w stawie w kierunku ograniczenia.
Terapia manualna stawów stosowana jest głównie w stanach pourazowych (np. po skręceniu stawu skokowego) oraz po operacjach narządu ruchu. Terapia manualna jest również bardzo skuteczną metodą leczenia przewlekłych przeciążeń aparatu ruchu (uczucia „zablokowania stawu”) wynikających z zaburzeń biomechaniki ciała.
Neuromobilizacje
Neuromobilizacje mają na celu poprawić przesuwalność tkanki nerwowej w obrębie jej własnych struktur oraz względem tkanek otaczających. Podczas wykonywania neuromobilizacji fizjoterapeuta ustawia kończynę i resztę ciała w określony sposób. Następnie porusza danym odcinkiem ciała tak, aby uzyskać poprawę ślizgu tkanki nerwowej.
Neuromobilizacjom podlegają najczęściej:
- nerwy obwodowe kończyn górnych i dolnych,
- sploty nerwowe,
- zawartość kanału kręgowego kręgosłupa (opona twarda otaczająca rdzeń kręgowy).
Wskazaniami do neuromobilizacji są objawy wskazujące na zaburzenie czynności tkanki nerwowej, które mogą być jeszcze leczone zachowawczo: przejściowe bóle promieniujące, zaburzenia czucia i nawracające osłabienie siły mięśniowej. Progresja objawów stanowi wskazanie do interwencji chirurgicznej (operacyjnego uwolnienia nerwu).