Zespół fałdu przyśrodkowego stawu kolanowego jest specyficznym rodzajem zapalenia błony maziowej stawu kolanowego. Plica mediopatellaris to łacińskie określenie fałdu błony maziowej w przyśrodkowym przedziale kolana. Struktura ta nie stanowi choroby samej w sobie, ale może być przyczyną uporczywych dolegliwości bólowych stawu kolanowego. Fałd błony maziowej składa się z tkanki mezenchymalnej, która powstaje w kolanie podczas embriologicznej fazy rozwoju. W trakcie życia płodowego tkanka ta tworzy przegrody łącznotkankowe, które dzielą staw kolanowy na trzy przedziały, które wraz z rozwojem znikają, a ich pozostałością mogą być fałdy błony maziowej na ścianie stawu zwane potocznie plikami (od łacińskiego słowa plica - fałd). Fałd błony maziowej zlokalizowany jest po stronie przyśrodkowej rzepki i rozpoczyna się w okolicy nadrzepkowej, biegnąc dalej po skosie do ciała tłuszczowego Hoffy.

Celem leczenia zachowawczego zwyrodnienia stawów jest złagodzenie bólu, poprawa funkcji oraz spowolnienie progresu choroby. Postępowanie obejmuje redukcję masy ciała, odciążenie stawu, rehabilitację oraz farmakoterapię. W przypadku, gdy pacjenci niewystarczająco reagują na doustne stosowanie leków lub gdy jest to niewskazane z powodów zdrowotnych, zastrzyki dostawowe stanowią bardzo dobrą metodę leczenia. Największą skutecznością przy jednoczesnym braku ryzyka związanego z powikłaniami cieszą się zabiegi z zakresu medycyny regeneracyjnej. Jeżeli chcesz przeczytać więcej o tym w jaki sposób leczymy to w naszym szpitalu kliknij tutaj. 

Staw kolanowy w płaszczyźnie czołowej jest stabilizowany przez więzadła:

• więzadło poboczne piszczelowe (MCL, medial colateral ligament) – stabilizuje kolano od strony przyśrodkowej,
• więzadło poboczne strzałkowe (LCL, lateral colateral ligament) – stabilizuje kolano od strony bocznej.
Pierwsze z nich znacznie częściej ulega uszkodzeniu, zwykle w wyniku działania siły koślawiącej kolano podczas gry w piłkę nożną lub innych sportów kontaktowych. Naderwanie więzadła można z powodzeniem leczyć zachowawczo, natomiast całkowite zerwanie więzadła powoduje niestabilność przyśrodkową stawu kolanowego i stanowi wskazanie do leczenia operacyjnego.

Kolano skoczka (entezopatia więzadła rzepki) należy do częstych urazów przeciążeniowych aparatu wyprostnego kolana. Aparat wyprostny obejmuje mięsień czworogłowy uda, rzepkę oraz więzadło rzepki przyczepiające się do guzowatości kości piszczelowej. Wszystkie struktury są zaangażowane w aktywny wyprost kolana lub hamowanie jego zginania podczas lądowania na ugiętej kończynie. Zapalenie więzadła rzepki objawia się bólem z przodu stawu kolanowego nasilającym się podczas skoków i treningów biegowych lub wkrótce po ich zakończeniu. Kontuzja występuje najczęściej u siatkarzy, piłkarzy ręcznych, lekkoatletów i baseballistów. Leczenie uzależnione jest od stopnia uszkodzenia więzadła rzepki i polega głównie na postępowaniu rehabilitacyjnym. Gdy leczenie zachowawcze pozostaje nieskuteczne lub doszło do poważnego uszkodzenia lub zerwania więzadła, konieczne jest przeprowadzenie zabiegu operacyjnego.

W dobie zwiększonego zainteresowania zdrowym stylem życia i sportem, a w szczególności biegami długodystansowymi, coraz większa liczba biegaczy amatorów narażona jest na różnego rodzaju kontuzje. Wynikają one najczęściej z przeciążeń aparatu ruchu, które są skutkiem źle dobranego planu treningowego, niedostosowania obciążeń i objętości treningu do swoich możliwości, źle dobranego sprzętu (np. znoszone obuwie i jego niewłaściwa amortyzacja) lub tras biegowych czy też czynników anatomiczno-biomechanicznych.

Jedną z takich kontuzji jest zespół pasma biodrowo-piszczelowego (ang. Iliotibial band syndrome – ITBS), nazywany powszechnie kolanem biegacza, związany z przeciążeniem mięśni biorących udział w biegu. To dolegliwość dotykająca przede wszystkim biegaczy długodystansowych (stanowiąca aż 12% wszystkich kontuzji biegowych), ale również osoby aktywne fizycznie, u których występuje wzmożona praca prostowników oraz odwodzicieli stawu biodrowego (piłkarze, kolarze).

Charakterystycznymi objawami są obrzęk i ból po zewnętrznej stronie kolana lub w dowolnej części pasma biodrowo-piszczelowego. Wydaje się, że przyczyna dolegliwości tkwi w stawie kolanowym, jednakże wywiad i wnikliwa diagnostyka pokazują, że przyczyna urazu zazwyczaj leży poza kolanem i jest związana z budową anatomiczną pasma oraz jego biomechaniką działania.

Codzienna aktywność powoduje, że na rzepkę działają siły często kilkakrotnie większe niż masa ciała człowieka. Zdrowa chrząstka stawowa rzepki przystosowuje się do tych sił, natomiast w przypadku występujących zaburzeń normalnej funkcji mechanicznej rzepki, siły działające na nią są nadmierne i skoncentrowane w jednym miejscu. Takie sumowanie się tych czynników objawia się bólem i uczuciem chrupania kolana w momencie jego prostowania i zginania. Takie symptomy mogą świadczyć o uszkodzeniu chrząstki rzepki, czyli do chondromalacji. Dlatego też leczenie tego schorzenia musi być ukierunkowane przede wszystkim nie tylko na uszkodzoną chrząstkę, lecz na korektę nieprawidłowości mechanicznej funkcji rzepki, która powoduje jej nadmierne przeciążenia.