3 stopień uszkodzenia łąkotki w MRI - co oznacza?

Złotym standardem badań obrazowych w ocenie stopnia uszkodzenia łąkotki jest rezonans magnetyczny kolana (MRI).

stopień 0 - nienaruszona łąkotka,
stopień 1 - wewnątrzstrukturalne uszkodzenie łąkotki o kulistym kształcie, zmiana nie sięga powierzchni stawowej łąkotki;
stopień 2 - liniowy wzorzec pęknięcia, który jeszcze nie sięga powierzchni stawowej łąkotki,
stopień 3 - uszkodzenie sięga górnego i/lub dolnego brzegu powierzchni stawowej łąkotki, uszkodzenie łąkotki 3 stopnia jest również widoczne artroskopowo.
stopień 4 - wielofragmentowe uszkodzenie łąkotki.

Stopnie uszkodzenia łąkotki kolana obrazuje poniższa rycina:

Wczesne stopnie uszkodzenia łąkotki - identyfikacja przyczyn i leczenie

Uszkodzenie łakotki 1-2 stopnia może być bezbjawowe lub objawowe (wtedy powoduje ból kolana). Celem leczenia objawowego uszkodzenia łąkotki 1-2 stopnia jest stymulacja procesu gojenia, co można uzyskać poprzez igłowanie z podaniem czynników wzrostu do łąkotki. Zabieg może zostać wykonany na sali operacyjnej albo w warunkach ambulatoryjnych. Podczas zabiegu przeprowadzonego w gabinecie ortopeda podaje znieczulenie miejscowe i pod kontrolą USG dokonuje precyzyjnegi nakłuwania łąkotki, a następnie podaje do łąkotki czynniki wzrostu. Po zabiegu przez 2 tygodnie należy chodzić o kulach (odciążając kolano), po czym przez kolejne 2 tygodnie można zacząć stawać na nodze i stopniowo zwiększać obciążenie w granicach tolerancji.

UWAGA!!! Warto podkreślić, że 1 i 2 stopień uszkodzenia łąkotki może być wynikiem urazu lub powstawać przewlekłe. Wówczas należy zidentyfikować jego przyczynę, np:

łąkotka hiperplastyczna - nieprawidłowy kształt łąkotki zwiększa ryzyko kumulacji nacisku i przeciążeniowego uszkodzenia łąkotki. Leczenie w tym wypadku powinno uwzględniać artroskopową plastykę łąkotki z igłowaniem miejsa uszkodzenia i zaopatrzeniem czynnikami wzrostu.
uszkodzenia struktur wewnątrzstawowych związane z wtórną niestabilnością kolana - np. po zerwaniu więzadła krzyżowego przedniego ACL. Leczenie w tym wypadku powinno uwzględniać jednoczesną rekonstrukcję ACL z zaopatrzeniem uszkodzenia łąkotki.
zniesienie szpary stawowej, zmiany zwyrodnienie kolana - zalecane leczenie choroby zwyrodnieniowej.
zespół PMTFI (posteromedial tibiofemoral incongruence) - zmniejszenie tylnej krzywizny przynasady kości udowej w pobliżu kłykcia przyśrodkowego - zalecane leczenie artroskopowe: plastyka wcięcia pomiędzy dystalną częścią trzonu a kłykciem przyśrodkowym kości udowej.

3 stopień uszkodzenia łąkotki - leczenie

Próba leczenia zachowawczego uszkodzenia łąkotki 3 stopnia może mieć sens jedynie u nastolatków, gdy uszkodzenie dotyczy wyłącznie strefy czerwonej o bogatym ukrwieniu i wysokim potencjale gojenia. Pozostawienie uszkodzenia łąkotki w innych przypadkach najczęściej kończy się niepowodzeniem. Uszkodzenie 3 stopnia jest potencjalnie niestabilne - pęknięta łakotka nie ulegnie samoistnemu wygojeniu, a brak podjęcia leczenia najczęściej skutkuje progresją do wielofragmentowego uszkodzenia (stopnień IV) z możliwością zablokowania kolana oraz szybkim rozwojem zmian zwyrodnieniowych.

Przyczyny uszkodzenia łąkotki 3 stopnia mogą być tożsame z przyczynami uszkodzenia 2 stopnia. Dlatego w razie rozpoznanej niestabilności spowodowanej zerwaniem ACL zawsze należy przeprowadzić jednoczasową rekonstrukcję ACL z zaopatrzeniem uszkodzenia łąkotki podczas jednej operacji. Niewydolność więzadła krzyżowego przedniego prowadzi do szybszej progresji uszkodzeń obu łąkotek. Uszkodzona niewydolna łąkotka w rogu tylnym zwiększa ryzyko uszkodzenia więzadła krzyżowego tylnego. W związku z tym, celem postępowania jest przywrócenie prawidłowej biomechaniki stawu i stymulacja gojenia uszkodzonej łąkotki.

3 stopień uszkodzenia łąkotki kolana stanowi wskazanie do leczenia operacyjnego, które może polegać na:

naprawie uszkodzenia - artroskopowym szyciu łąkotki, przy czym celem stymulacji gojenia do łąkotki można dodatkowo podać czynniki wzrostu lub komórki macierzyste.
częściowej meniscektomii (wycięciu uszkodzonej części) z możliwym uzupełnieniem syntetycznym implantem lub zeszyciem pozostałej, nadającej się do zeszycia części łąkotki (w strefie pośredniej),
całkowitej meniscektomii (wycięciu całej łąkotki) z przeszczepem łąkotki pozyskanym z banku tkanek.

Strefy ukrwienia łąkotki a wybór metody leczenia

Naprawa łąkotki poprzez jej zszycie jest możliwa w przypadku uszkodzeń zlokalizowanych w strefie czerwonej lub różowej ze względu na dobre ukrwienie warunkujące odpowiednie wygojenie łąkotki po zszyciu.

Częściową meniscektomię przeprowadza się w przypadku uszkodzeń zlokalizowanych w tzw. strefie białej o niskim ukrwieniu i tym samym o niewielkim potencjale gojenia.

W niektórych przypadkach (najczęściej IV stopień uszkodzenia) zachodzi konieczność usunięcia znacznej część łąkotki, a pozostała część nie spełnia wystarczająco swojej funkcji. W sytuacji, gdy dojdzie do tak znacznego usunięcia łąkotki, należy w ciągu kilku miesięcy podjąć decyzję o zaplanowaniu zabiegu przeszczepu (allograftu pochodzącego z banku tkanek). Jeżeli taką decyzję podejmie się zbyt późno (np. po kilku latach), wówczas dochodzi do przebudowy końców stawowych tworzących kolano, a przestrzeń dla łąkotki przestaje niejako istnieć. Zbyt późne wykonanie przeszczepu łąkotki nie poprawi już funkcjonowania kolana!

Warto przeczytać - leczenie konkretnych typów uszkodzenia łąkotek:

3 stopień uszkodzenia łąkotki - ortopeda - umów wizytę kwalifikującą do operacji w Krakowie

Czy z uszkodzoną łąkotką można chodzić?

Uszkodzona łąkotka może powodować ból i obrzęk kolana. Dolegliwości nasilają się podczas obciążania kontuzjowanej nogi. W niektórych przypadkach uszkodzeniu łąkotki towarzyszy uczucie przeskakiwania w stawie, w skrajnych przypadkach zablokowanie ruchu kolana.

Jeżeli odebrałeś wynik badania MRI, na którym rozpoznano uszkodzenie łąkotki 3 stopnia, powinieneś:

1) zaopatrzyć się w kule łokciowe celem odciążenia kończyny - poniżej znajdziesz nasz film instruktażowy - jak prawidłowo chodzić o kulach,

2) jak najszybciej zgłosić się do lekarza ortopedy celem ustalenia planu leczenia.

Ignorowanie problemu i chodzenie z uszkodzoną łąkotką może prowadzić do pogłębienia się uszkodzenia, którego zaopatrzenie będzie o wiele trudniejsze niż w przypadku ograniczonego pęknięcia łąkotki. Poniżej prezentujemy przykład progresji radialnego pionowego uszkodzenia do bardziej rozległego uszkodzenia typu papuzi dziób:

Brak zaopatrzenia uszkodzenia łąkotki 3 stopnia u dorosłych prowadzi do utraty jej funkcji amortyzujących, co przyspiesza zużywanie chrząstki stawowej i zwiększa ryzyko przedwczesnych zmian zwyrodnieniowych kolana, zwłaszcza u osób aktywnych sportowo!